Τι ειδαν στον ουρανο οι τρεις Μαγοι πριν 2 χιλιαδες και πλεον χρονια; Τι ήταν στην πραγματικότητα το Άστρο της Βηθλεέμ;

"Πού είναι αυτός που γεννήθηκε Βασιλιάς των Ιουδαίων; Γιατί είδαμε τον αστέρα του στην ανατολή και ήρθαμε να τον προσκυνήσουμε." - Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο (2:2).

Αυτή η αναφορά στο Ευαγγέλιο του Ματθαίου έχει εμπνεύσει επιστήμονες, αστρολόγους, αλλά και αρκετούς άλλους, να αναζητήσουν ποιο ήταν εκείνο το άστρο ή το ουράνιο φαινόμενο, που ακολούθησαν οι Μάγοι για να ανακαλύψουν το μέρος όπου γεννήθηκε ο Ιησούς Χριστός.
Μάλιστα, στη διάρκεια των τεσσάρων τελευταίων αιώνων, από τότε που η αστρονομική μας γνώση άρχισε να φτάνει σε νέα, υψηλά επίπεδα, έγιναν πολλές προσπάθειες για να δοθεί μία σαφής, επιστημονική εξήγηση στο Άστρο της Βηθλεέμ, για το οποίο έγραψε ο Ματθαίος.

Είναι προφανές ότι καμία από τις επιστημονικές ερμηνείες, αν και λογικές, δεν μπορεί να θεωρηθεί απολύτως ορθή, αφού τα στοιχεία δεν αρκούν για να θεωρηθούν δεδομένες αλήθειες. Για τον λόγο αυτό, σας παραθέτουμε τις πιο γνωστές από αυτές, με τα συν και τα πλην τους και αφήνουμε τον καθένα να βγάλει το δικό του συμπέρασμα.
Πρέπει να αναφέρουμε ότι, για την κριτική που γίνεται στις θεωρίες, κρατήθηκαν ως δεδομένα: (α) οι αναφορές του κατά Ματθαίον Ευαγγελίου και (β) η πρόσφατη εκτίμηση της Βρετανικής Βιβλιοθήκης και της Βιβλιοθήκης του Αμερικανικού Κογκρέσου ότι ο Ηρώδης πέθανε το έτος 1 π.Χ. και άρα ο Χριστός γεννήθηκε ανάμεσα στα έτη 4 με 2 π.Χ.

Οι πιο γνωστές επιστημονικές ερμηνείες για το Άστρο της Βηθλεέμ

1. Καινοφανής ή υπερκαινοφανής αστέρας

Πρόκειται για θεωρία που ανέπτυξε πρώτος ο μεγάλος Γερμανός αστρονόμος και μαθηματικός Γιοχάνες Κέπλερ και έχει αρκετούς υποστηρικτές. Οι καινοφανείς (novae) και οι υπερκαινοφανείς (supernovae) αστέρες είναι εκρήξεις που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια ή προς το τέλος της ζωής ενός άστρου.

Το αποτέλεσμα είναι να αυξηθεί κατά χιλιάδες ή και εκατομμύρια φορές η φωτεινότητά τους και να γίνουν πλέον ορατά στο ανθρώπινο μάτι. Αν κάτι τέτοιο είχε συμβεί, οι Μάγοι θα μπορούσαν να το παρατηρήσουν πολύ εύκολα στον νυχτερινό ουρανό. Υπάρχουν, όμως, δύο "τρύπες" στη θεωρία του Κέπλερ.
Πρώτα από όλα, στα αρχεία της εποχής της γέννησης του Χριστού, τόσο των δυτικών αστρονόμων όσο και των σπουδαίων Κινέζων, δεν αναφέρεται πουθενά τέτοιο μεγάλο φαινόμενο, όπως θα ανέμενε κάποιος. Επιπλέον, στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο ο Ηρώδης παρουσιάζεται να μην γνωρίζει για το Άστρο που αναφέρουν οι Μάγοι.
Με δεδομένο ότι η θέαση των ουρανών την εποχή εκείνη ήταν ευκολότερη, λόγω της απουσίας τεχνητού φωτισμού τα βράδια, οι άνθρωποι, μάλλον, ήταν πιο εξοικειωμένοι με την εικόνα τους. Και επομένως, η ξαφνική παρουσία ενός τέτοιου αστέρα δεν γίνεται να πέρασε απαρατήρητη.

2. Μετεωρίτης

Οι μετεωρίτες είναι ουράνια σώματα που εισέρχονται στην ατμόσφαιρα της Γης με αστρονομικές ταχύτητες και λάμπουν φωτεινά, καθώς καίγονται από τις τεράστιες θερμοκρασίες που προκαλεί αυτή η τριβή. Είναι τα γνωστά μας "πεφταστέρια" ή διάττοντες αστέρες, τα οποία θαυμάζουμε κάποια βράδια.

Ξέρουμε, λοιπόν, ότι οι μετεωρίτες είναι εύκολο να παρατηρηθούν. Αλλά και αυτή η θεωρία παρουσιάζει κάποια κενά. Πάντα με βάση το κατά Ματθαίον, οι Μάγοι ταξίδεψαν, ακολουθώντας το Άστρο, από την ανατολή στην Ιερουσαλήμ και από εκεί στη Βηθλεέμ, όπου σταμάτησε. Ένα πεφταστέρι, όμως, είναι ορατό μόνο λίγες στιγμές.
Επιπρόσθετα, οι μετεωρίτες μπορεί να εμφανιστούν σε οποιοδήποτε σημείο του ουρανού, ενώ ο Ματθαίος κάνει λόγο για αστέρι στην ανατολή. Και τέλος, ένας μετεωρίτης δεν είναι ένα τόσο σπάνιο φαινόμενο ώστε οι Μάγοι να συνδυάσουν την εμφάνισή του με τον ερχομό του Βασιλιά των Ιουδαίων.

3. Κομήτης

Η θεωρία ότι το Άστρο της Βηθλεέμ ήταν κομήτης είναι από τις πιο πειστικές, αφού κατά κανόνα εμφανίζονται στην ανατολή και η παρουσία και κίνησή τους στον ουρανό διαρκεί για ικανοποιητικό διάστημα.

Υπάρχει και πάλι, όμως, πρόβλημα. Πριν από 2 και πλέον χιλιάδες χρόνια και μέχρι τον Μεσαίωνα, οι κομήτες θεωρούνταν οιωνοί δεινών και καταστροφών και όχι χαρμόσυνων συμβάντων. Άρα είναι μάλλον παράλογο να υποθέσουμε ότι οι Μάγοι ακολούθησαν έναν κομήτη για να βρουν το μέρος γέννησης του Μεσσία.
Αλλά ακόμα και αν παραβλέψουμε το παραπάνω, πάλι με βάση τις γνώσεις μας και τα αρχεία της εποχής, κανένας κομήτης δεν φαίνεται ότι ήταν ορατός τα έτη που υπολογίζουμε ότι ο Ιησούς ήρθε στον κόσμο. Έτσι, παρά τα υπέρ της στοιχεία, η υπόθεση ότι το Άστρο ήταν κομήτης, δεν συγκεντρώνει αρκετές πιθανότητες.

4. Μεταβλητός ή Επαναληπτικός Καινοφανής αστέρας

Μία σχετικά νέα θεωρία του Βρετανού αστρονόμου Mark Kidger προτείνει ότι το Άστρο της Βηθλεέμ δεν είναι άλλο από τον αστέρα DO Aquilae. Κατά τον Kidger, o DO Aquilae είναι ένας επαναληπτικός καινοφανής (recurrent nova) αστέρας. Δηλαδή, εκρήγνυται και αλλάζει τα επίπεδα φωτεινότητάς του ανά σύντομα διαστήματα.

Με βάση το παραπάνω, ο Kidger υποθέτει ότι ο DO Aquilae βίωσε μία φωτεινή έκρηξη την περίοδο πριν τη γέννηση του Χριστού. Πράγματι, τα αρχεία των Κινέζων αστρονόμων καταγράφουν μία έκρηξη καινοφανούς αστέρα το 5 π.Χ., γεγονός που ενισχύει τη θεωρία του Βρετανού επιστήμονα.
Αλλά, πέραν του ότι το 5 π.Χ. δεν θεωρείται, πλέον, από τους περισσότερους ειδικούς ως πιθανή ημερομηνία γέννησης του Ιησού, μία πρόσφατη μελέτη, καταρρίπτει τη θεωρία, παρουσιάζοντας αποδείξεις ότι ο συγκεκριμένος αστέρας εξερράγη μόλις το 1925 και μάλιστα, δεν είναι τόσο φωτεινός ώστε να παρατηρηθεί εύκολα.

5. Ο πλανήτης Δίας

Μία από τις πιο δημοφιλείς θεωρίες είναι εκείνη του Rick Larson, ο οποίος μελέτησε τις προηγούμενες εικασίες για το Άστρο και κυκλοφόρησε τα αποτελέσματα της έρευνάς του και σε DVD. Το συμπέρασμά του θεωρείται από αρκετούς ως η πιθανότερο σωστή ερμηνεία των γραφομένων του κατά Ματθαίον Ευαγγελίου.
Σύμφωνα με τον Larson, ο Δίας, γνωστός από αρχαιοτάτων χρόνων ως ο Βασιλιάς των Πλανητών, τον Σεπτέμβριο του 3 π.Χ. (ημερομηνία που ταιριάζει στο πλαίσιο γέννησης του Ιησού), κατά τη διάρκεια της Εβραϊκής Πρωτοχρονιάς, προσέγγισε σε πολύ κοντινή απόσταση τον Βασιλίσκο, τον φωτεινότερο αστέρα στον αστερισμό του Λέοντα.

Μάλιστα, αφού ο Δίας προσέγγισε και προσπέρασε τον Βασιλίσκο, σταμάτησε και άρχισε να κινείται ανάδρομα, προσεγγίζοντάς τον μια δεύτερη φορά. Και στη συνέχεια, επέστρεψε στην κανονική του πορεία, πλησιάζοντας τον Βασιλίσκο και για μια τρίτη επίσκεψη, τον Ιούνιο του 2 π.Χ..
Αυτό το τριπλό πέρασμα του Δία από τον Βασιλίσκο, λέει ο Larson, αποκτά ιδιαίτερη σημασία, αν γνωρίζουμε ότι ο Βασιλίσκος θεωρούνταν κυβερνήτης των ουράνιων υποθέσεων. Άρα, κατά μία έννοια, ο Βασιλιάς των Πλανητών βρισκόταν δίπλα στον Βασιλιά των Άστρων. Ένα σημάδι βασιλικής γέννας.
Επιπρόσθετα, τον Ιούνιο του 2 π.Χ., ο Δίας, αφού πέρασε από τον Βασιλίσκο, συνέχισε ανατολικά (συμφωνεί με την κίνηση του άστρου κατά Ματθαίον) για ένα ακόμα ραντεβού: μία σύνοδο με την Αφροδίτη. Και οι δύο πλανήτες φαίνονταν τόσο κοντά, ώστε να διακρίνονται σαν ένα υπέρλαμπρο άστρο.
Μάλιστα, ο Larson αναφέρει ότι αν οι Μάγοι ξεκίνησαν να ακολουθούν τον Δία, μετά την παραπάνω σύνοδο, τότε τον Δεκέμβριο του 2 π.Χ., εβρισκόμενοι πλέον στην Ιερουσαλήμ, θα τον έβλεπαν νότια, στην κατεύθυνση της Βηθλεέμ (και πάλι σε συμφωνία με την κίνηση που περιγράφει ο Ματθαίος).
Και τέλος, ο Larson περιγράφει ίσως το εντυπωσιακότερο στοιχείο του από όλα τα προηγούμενα. Στις 25 Δεκεμβρίου του 2 π.Χ., ο πλανήτης Δίας φαινομενικά σταμάτησε (ξανά όπως περιγράφει ο Ευαγγελιστής) στον ουρανό πάνω από τη Βηθλεέμ, καθώς ξεκινούσε και πάλι, ανάδρομη κίνηση.
Βεβαίως και αυτή η θεωρία έχει αμφισβητηθεί, με μεγαλύτερο επιχείρημα εναντίον της ότι η παραπάνω κίνηση του Δία δεν είναι κάτι μοναδικό, αφού επαναλαμβάνεται, επομένως δεν θα μπορούσε να κινήσει το ενδιαφέρον των Μάγων, και ότι τα μεμονωμένα συμβάντα που περιγράφονται είναι απίθανο να παρατηρήθηκαν συνδυαστικά.

Το άστρο μέσα μας

Τελικά τι ήταν το Άστρο; Ήταν κάτι αληθινό; Κάτι που οι Μάγοι είδαν πράγματι στους ουρανούς και το αξιολόγησαν σαν σημάδι του ερχομού του Μεσσία; Ή μήπως ήταν μια ιστορία που επινοήθηκε από τους πρώτους Χριστιανούς, στην προσπάθειά τους να προσηλυτίσουν όσο το δυνατόν περισσότερους στην Ορθοδοξία;
Βλέποντας κανείς τις παραπάνω υποθέσεις, αλλά και άλλες, όπως ότι επρόκειτο για αγγέλους ή ότι το άστρο ήταν... UFO, αντιλαμβάνεται ότι το πώς ερμηνεύεται αυτή η αναφορά του Ματθαίου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις θρησκευτικές ή άλλες πεποιθήσεις και την επιστημονική γνώση του καθενός.
Το σίγουρο είναι ότι, πιστοί Χριστιανοί ή όχι, ακολουθώντας το δικό μας "Άστρο", μπορούμε αν το θελήσουμε να φτάσουμε σε μέρη που οραματιζόμαστε και να βρούμε, αυτές τις μέρες, το δικό μας μήνυμα ελπίδας και αγάπης. Καλές Γιορτές!

http://www.pathfinder.gr/stories/4096043/ti-htan-sthn-pragmatikothta-to-astro-ths-bhthleem/