Ο Θουκυδίδης έζησε το 460 -398 π.Χ. περίπου. Υπήρξε αρχαίος έλληνας στρατηγός-το 424 π.Χ. εκλέχθηκε- και ιστορικός ενώ έμεινε γνωστός στην ιστορία για τη συγγραφή του Πελοποννησιακού πολέμου. Χωρίς καμία υπερβολή ήταν ο μεγαλύτερος ιστορικός της αρχαιότητας. Καταγόταν από πλούσια αριστοκρατική οικογένεια και γεννήθηκε στον Αλιμούντα (τον σημερινό Άλιμο του Παλαιού Φαλήρου), πέθανε δε στη Θράκη, σε ηλικία 76 ετών. Είχε βίαιο θάνατο, για την ακρίβεια δολοφονήθηκε, επειδή κατηγορήθηκε ότι (σαν στρατηγός των Αθηναίων στην εκστρατεία της Αμφίπολης) δεν πέτυχε να σώσει την πιο πάνω πόλη των Θρακών από τους Σπαρτιάτες του Βρασίδα.
Στην αρχή του πελοποννησιακού πολέμου ήταν 25-30 ετών . Αρρώστησε και ο ίδιος κατά τον λοιμό που έπληξε την Αθήνα μεταξύ 430 και 427 π.Χ. εξοντώνοντας το ένα τέταρτο του συνολικού πληθυσμού της, μεταξύ αυτών και τον Περικλή. Ο Θουκυδίδης θαύμαζε τον Περικλή και επιδοκίμαζε την εξουσία που είχε στο λαό, παρόλο που απεχθανόταν τους λαϊκιστές δημαγωγούς που τον ακολουθούσαν. Ο Θουκυδίδης δεν ήταν υπέρμαχος της ριζικής δημοκρατίας που προωθούσε ο Περικλής, αλλά πίστευε ότι ήταν αποδεκτή όταν λειτουργούσε υπό την καθοδήγηση ενός ικανού ηγέτη. Ο Θουκυδίδης είναι ο πιο αξιόλογος ιστορικός της Αρχαίας Ελλάδας, ο πρώτος που εφάρμοσε αμερόληπτα την κριτική στην ιστορική έρευνα και αυτό επειδή αναζητούσε τις αιτίες πίσω απ' όλα τα ιστορικά στοιχεία που κατέγραφε. Αντίθετα με τον προγενέστερό του Ηρόδοτο «πατέρα της Ιστορίας», ο οποίος περιελάμβανε στην ιστορία του φήμες και αναφορές στην μυθολογία και στους θεούς, ο Θουκυδίδης συμβουλευόταν επίμονα και σε μεγάλο βαθμό γραπτά ντοκουμέντα και συνομιλούσε με ανθρώπους που συμμετείχαν ή και πρωταγωνίστησαν στα γεγονότα τα οποία περιέγραφε. Πέραν από αμερόληπτος ιστορικός όμως έχει χαρακτηριστεί και φιλόσοφος επειδή παρ’ ότι ήταν ακριβής, φιλαλήθης και αμερόληπτος σε ζητήματα γεγονότων, δεν έμεινε ικανοποιημένος απλώς με το να γράψει μια χρονολογική αφήγηση που θα κάλυπτε κάποια γεγονότα. Ενδιαφερόταν εξίσου να τα εξηγήσει, να διεισδύσει στους λόγους και στις αιτίες τους και να κατανοήσει το υπόβαθρο και τη σημασία του πολέμου στην ιστορία της Ελλάδας. Σε ολόκληρο το έργο του, μαζί με τις σκηνές του πολέμου, τις οποίες έχει περιγράφει με τόση ζωντάνια και παραστατικότητα, συναντάμε γενικούς συλλογισμούς που ρίχνουν φως στις πράξεις τις οποίες αφηγείται και συνεισφέρουν σε μια πληρέστερη κατανόηση της φύσης και της σημασίας τους. Επιδίωκε συνεχώς να βλέπει τα γεγονότα σε σχέση με ένα ευρύτερο σύνολο ή μια γενική αλήθεια. Αυτό αποτελούσε εγγενές τμήμα της ιστορικής του μεθόδου, η οποία συνεπαγόταν μια βαθιά πνευματική ενασχόληση με ιδέες που άπτονταν ζητημάτων όπως η φύση του ανθρώπου, η λογική και το πάθος, η δικαιοσύνη και η ισχύς, η τύχη και η ανάγκη κατά τη διαμόρφωση των γεγονότων. Πού οφείλεται όμως αυτή η εμμονή του για την πιστή καταγραφή των γεγονότων που κατέγραφε? Την απάντηση την έχει δώσει ο ίδιος ιστορικός- φιλόσοφος: «Αλλά θα είμαι ικανοποιημένος αν το έργο μου κριθεί ωφέλιμο από όσους θελήσουν να έχουν ακριβή γνώση των γεγονότων που συνέβησαν και εκείνων που θα συμβούν στο μέλλον, τα οποία, με δεδομένη την ανθρώπινη κατάσταση, θα είναι όμοια ή παραπλήσια. Έγραψα την ιστορία μου για να μείνει αιώνιο κτήμα των ανθρώπων και όχι σαν έργο επίκαιρου διαγωνισμού για ένα πρόσκαιρο ακροατήριο». Αυτό που ήθελε να αφήσει στους απογόνους του είναι θα λέγαμε ένας οδηγός γιατί η ανθρώπινη φύση δεν
αλλάζει. Tα ίδια λάθη ήταν σίγουρο πως θα επαναληφθούν. Σε κάθε εποχή θα υπάρχουν εχθροί της αλήθειας και κάθε ηθικής αξίας, πάντα θ υπάρχουν εχθροί της πατρίδας και πολέμιοι σε κάθε τι αφυπνίζουν και ενεργοποιούν το ανθρώπινο πνεύμα. Το μήνυμα συνοψίζεται σε ένα καίριο ερώτημα : πότε επιτέλους θα μελετήσουμε σωστά την πλούσια ιστορία μας όπως θα ήθελε ο Θουκυδίδης, και θα σταματήσουμε την τόσο καταστροφική επανάληψη των ίδιων λαθών;
Κατηγορία
Ιστορικά Κείμενα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου