Ο υπότιτλος ΄΄περι δικαίου'' δεν υπάρχει από όλα τα χειρόγραφα.
Ο Θράσυλλος γραμματικός και αστρονόμος της αυλής του Τιβέριου ( Ρωμαίος αυτοκράτωρ την εποχή του Χριστού ( 14-36 μ.χ. ) στην ταξινόμησή του που διεσώθη ( από τον Διογένη τον Λαέρτιο ( 111,56 ) μας δίνει τον υπότιτλο αυτόν ''περι δικαίου'' μαζί με την χαρακτηριστική ένδειξη ''πολιτικός''
Παρ`όλο ότι ο Θράσυλλος αποδίδει τους υπότιτλους αυτούς στον Πλάτωνα το πιθανότερο είναι ότι οι υπότιτλοι θα προστέθηκαν ύστερα από τη διατακτική ταξινόμηση που έγινε στην Αλεξάνδρεια επάνω στα πλατωνικά συγγράμματα υπό την καθοδήγηση του Αριστοφάνους του Βυζαντίου.
Η ύπαρξη και των δύο τίτλων ''πολιτεια περί δικαίου'' μπορεί να δικαιολογηθεί με την αντίληψη ότι κάθε αληθινή πολιτεία πρέπει να είναι στηριγμένη επάνω στο δίκαιο ή αντιθέτως το δίκαιο μόνο μέσα στην ορθή πολιτεία μπορεί να υπάρξει.
Ο Πλάτων γράφοντας στην προχωρημένη του ηλικία τον Τιμαίο και τον Κριτία έχει την πρόθεση να δώσει κάποια καινούργια αληθινή μυθολογία προς αντικατάσταση της παλαιάς θεολογικής και ηρωικής παράδοσης. ( Μήπως το ίδιο δεν θα κάνει και ο Χριστός αργότερα;)
Η καινούργια μυθολογικά παράδοση θα έχει την αποστολή να δώσει την εξεικόνιση των παλαιών πολεμικών άθλων των κατοίκων της Αττικής, όπως μπορεί να τη συλλάβει η σκέψη της φιλοσοφίας.
Επειδή πρόκειται για την αντικατάσταση της θεολογικής παράδοσης στη θέση της θεογονίας στέκεται ο Δημιουργός του Τιμαίου μαζί με τους άλλους Θεούς και στη θέση των παλαιών ηρώων τοποθετούνται οι φύλακες αναθρεμένοι μα την παιδεία των φιλοσόφων φυλάκων της πολιτείας. Πρόκειται λοιπόν να παρουσιαστεί το παρελθόν φωτισμένο κάτω από το φως της ιδανικής αλήθειας.
Η εποχή του διαλόγου είναι το 411 μ.χ.ένα έτος με ζωηρή πολιτική κίνηση εξ αιτίας της μεταπολίτευσης και της εξαιρετικής θέσης που αρχίζει να παίρνει για την Αθηναϊκή πολιτεία ο Αλκιβιάδης.
Το ζητούμενο θέμα εκείνης της εποχής ήταν η ''πατριος πολιτεία''. Ο Πλάτων τα έζησε αυτά πολύ ζωηρά, αφού θα ήταν τότε στην εφηβική του ηλικία.
Στο διάλογο της πολιτείας έλαβαν μέρος ενεργό εφτά πρόσωπα: Σωκράτης, Γλαύκων, Αδείμαντος, Κέφαλος, Πολέμαχος, Θρασύμαχος, Κλειτοφών. ( Είναι σύμπτωση άραγε που και στην περίπτωση του Χριστού οι μαθητές που έμειναν στα Ιεροσόλυμα ήταν εφτά; Στέφανος, Φίλιππος, Πρόχορος, Νικάνορας, Παρμενάς, Νικόλαος ( Πράξ, Αποστ, 6. 7, )
Ως πρόσωπα που παρακολουθούν είναι: ο Λυσίας, ο Ευθύδημος, ο Χαραντίδης, ο Νικήρατος ( και εδώ άλλη μία σύμπτωση με αυτούς που παρακολουθούν τον Χριστό στις διδασκαλίες του, οι Ανδρέας, Πέτρος, Ιάκωβος, Ιούδας ( Ιωάν. 1. 35-44. )
Ο Γλαύκων και ο Αδείμαντος είναι αδελφοί του Πλάτωνα και ζωγραφίζονται με συμπάθεια και αγάπη από τον αδελφό τους ( ακόμη μία σύμπτωση: Ανδρέας, Πέτρος, και ο άλλος μαθητής.... είναι αδέλφια ( Ιωάν 1. 40, )
Για τον Πλάτωνα η ιδιωτική αποταμίευση των φυλάκων είναι αφορμή διαφθοράς της πολιτείας γι` αυτό κανένας τους δεν μπορεί να έχει δικό του Ταμείο ( το ίδιο έκαναν και οι αυτοαποκαλούμενοι απόστολοι Ιουδαίοι, που θέλανε τον Χριστό μεσσία.... ( Πραξ. Αποστ. 4. 32-37 )
Ο Νόμος της πολιτείας δεν επιτρέπει επίσης να υπάρχουν δούλοι ελληνικής καταγωγής, δεν υπάρχει όμως καμία διάταξη που να καθιερώνει την δουλεία, απλά διατηρείται ο θεσμός από την παράδοση.
Ο Πλάτων δεν θέλει να κόψει κάθε δεσμό με τη θρησκευτική παράδοση, αποφεύγει όμως την παλαιά θεοφοβούμενη κατάσταση.
Πρόδρομοι του Πλάτωνος στον Πανελληνισμού είναι ο Καλλικρατίδας και ο Κίμων τον οποίο ο Κρατίνος χαρακτήρισε ''Πανελλήνων Πρόμος''.
Η πόλις των φιλοσόφων δεν παύει να είναι Ελληνική παρ`όλο ότι ο Πλάτων θεωρεί δυνατή τη συγκρότηση παρόμοιας και σε άλλες χώρες έχοντας πρότυπο την πολιτεία του.
Τέλος θα αναφέρω και ένα σημείο της ομιλίας του Σωκράτη που μας θυμίζει πολύ έντονα τα λόγια του Χριστού. ''όσο για μένα, δεν περιαυτολογώ για το δαιμόνιο μου ( δαίμων, είναι η θεϊκή δύναμη που σε καθοδηγεί ) γιατί παρόμοιο δεν έτυχε σε κανέναν ως τώρα και αυτούς τους λίγους που γεύονται ή γεύτηκαν το τι γλυκό και μακάριο πράγμα είναι η φιλοσοφία και είδαν από την άλλη μεριά τη μανία του όχλου οι οποίοι δεν κάνουν τίποτε σωστό και λογικό στην πολιτική ούτε βρίσκονται σύμμαχοι να πάει μαζί τους για την υπεράσπιση της δικαιοσύνης δίχως κίνδυνο της ζωής του. Και αυτός ο δίκαιος που θα βρεθεί ανάμεσά τους σαν άνθρωπος που έπεσε μέσα σε άγρια θηρία και που αυτός δεν θέλει να συμμετάσχει στις αδικίες των, ούτε όμως είναι δυνατό να αντισταθεί μόνος σε τόσους αγρίους και έτσι κι αυτός θα χαθεί άδικα πριν να προσφέρει τίποτε ούτε στην πατρίδα του ούτε στους φίλους του... (πολιτεία 495 ). ( Τα ίδια έπαθε και ο Χριστός του ευαγγελίου... Λουκάς 23. 28, ).
Όσο διαβάζει κανείς την πολιτεία του Πλάτωνα τόσο περισσότερο κατανοεί την τεράστια δύναμη του Σωκρατικού πνεύματος. Προσέξτε πόσο ταιριάζει το παρακάτω κεφάλαιο της πολιτείας ''περι διοικήσεως'' με τη σημερινή μας κατάσταση στην Ελλάδα, ( Πολιτεία 521 ) ''Έτσι είναι φίλε μου αν κατορθώσεις να εξασφαλίσεις σε κείνους που είναι φτιαγμένοι για την εξουσία ένα είδος ζωής προτιμότερο από την εξάσκηση της εξουσίας, τότε θα μπορέσεις να έχεις και μια καλά κυβερνημένη πολιτεία, γιατί σ`αυτήν θα είναι μονάχα άρχοντες οι πραγματικοί πλούσιοι, όχι σε χρυσάφι, αλλά σε αρετή και σοφία, που είναι ο αληθινός πλούτος για τον ευδαίμονα άνθρωπο.
Άν όμως φτωχοί και πεινασμένοι χωρίς ψυχικά αγαθά, κυνηγούν την εξουσία με σκοπό να αρπάξουν από το δημόσιο ότι λείπει από αυτούς, τίποτε δεν θα κάνεις γιατί εκεί που θα πολεμούν μεταξύ τους ποιος να πρωτοπάρει την εξουσία, ο εμφύλιος αυτός πόλεμος εξολοθρεύει και αυτούς τους ίδιους και όλη την Πολιτεία !! ( Η Ελλάδα του σήμερα... )
τέλος Α` βιβλίου
npazaitis@hotmail.com
https://twitter.com/PAZAITIS
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου