Ορφέας - Η Μαγική Φόρμιγγα και Τα Ορφικά Μυστήρια.
Ο Ορφέας υπήρξε σπουδαίος μουσικός και τραγουδιστής της αρχαιότητας, αλλά και μια εκ των σημαντικότερων μορφών της ελληνικής μυθολογίας. Γεννήθηκε στη Θράκη, και ήταν γιος του άρχοντα Οίαγρου και της Μούσας Καλλιόπης, προστάτιδας της Επικής Ποίησης. Λέγεται ότι σε παιδική ηλικία διδάχτηκε την τέχνη της μουσικής από τις Μούσες και από τον ίδιο τον θεό Απόλλωνα, ο οποίος του χάρισε τη λύρα του, τη λεγόμενη «μαγική φόρμιγγα», η οποία έμοιαζε με επτάχορδη κιθάρα. Αναφορικά με την «ανεξήγητη» δύναμη της και την επίδραση της φωνής του εντοπίζεται πλήθος ιστοριών, ενώ πηγές τον αναφέρουν ως τον εφευρέτη ή αυτόν που τελειοποίησε τη λύρα. Σύμφωνα με τον Ελληνικό μύθο αποτελεί την κύρια εκπροσώπηση της τραγουδιστικής τέχνης και της λύρας, ενώ φαίνεται να διαδραματίζει σημαντική επίδραση στη θρησκευτική ιστορία της Ελλάδας. Ο Πίνδαρος αναφέρεται σε αυτόν ως τον «πατέρα των τραγουδιών», καθώς η ζωή του δεν είναι παρά η ιστορία των κυρίαρχων και ακατανίκητων εκφράσεων της αρμονίας. Για τον θάνατο του λέγεται ότι στο τέλος της ζωής του περιφρόνησε την λατρεία όλων των θεών, εκτός από του Ήλιου, τον οποίο αποκαλούσε Απόλλωνα. Ένα πρωινό ανέβηκε στο όρος Παγγαίο, όπου υπήρχε μαντείο του Διονύσου, για να χαιρετήσει τον θεό κατά την ανατολή, αλλά φονεύθηκε από Θρακικές Μαινάδες, επειδή δεν τιμούσε τον πρώην προστάτη του, Διόνυσο. Παράλληλα, ο Πίνδαρος ανάγει τον ξακουστό ποιητή και μουσικό μεταξύ των αρχαιότερων ηρώων, λόγω της συμμετοχής του στην Αργοναυτική εκστρατεία. Μυημένος στα μυστήρια της Σαμοθράκης και με την μαγική δύναμη της μουσικής του, ήταν πολύτιμο όπλο για τους αργοναύτες. Ο Ιάσονας, ο οποίος ηγείτο της εκστρατείας, είχε πληροφορηθεί από τον Χείρωνα πως μόνο με τη βοήθεια του Ορφέα θα μπορούσαν να περάσουν άθικτοι από τις Σειρήνες, οι οποίες τραγουδούσαν όμορφα
τραγούδια που δελέαζαν τους ναυτικούς προς αυτές. Όταν ο Ορφέας άκουσε τις φωνές τους, πήρε τη λύρα του και έπαιξε μια ομορφότερη μουσική, πνίγοντας τη δικιά τους.
Επιπλέον, θεωρείται ένας από τους πρωτεργάτες του πολιτισμού, καθώς δίδαξε στην ανθρωπότητα τις τέχνες της φαρμακευτικής, της γραφής και της γεωργίας. Όντας η μορφή του στενά συνδεδεμένη με τη θρησκευτική ζωή, του αποδίδονται οι ιδιότητες του οιωνοσκόπου και του μάντη, ενώ λέγεται ότι εξασκούσε τις μαγικές τέχνες και κατείχε γνώσεις αστρολογικού και αστρονομικού περιεχομένου, τις οποίες αποτύπωνε διαμέσου των ύμνων του. Με την επίδραση και τη συμβολή του τα μυστήρια του θεού Απόλλωνα και του θεού Διονύσου, λαμβάνουν σημαντική θέση στην περίοδο της αρχαιότητας, καθιερώνοντας δημόσια και ιδιωτικά τελετουργικά, με την υπαγόρευση αρχικών και εξαγνιστικών τελετών. Με τη δύναμη και την ιδιαίτερη έλξη που ασκούσε το τραγούδι του, όλη η πλάση φαίνεται να έσπευδε να ακούσει την θελκτική μελωδία του, καθώς λέγεται ότι είχε την ικανότητα να γοητεύει και να ημερεύει τα άγρια ζώα, να διεγείρει τα δέντρα και τους βράχους σε χορό, ακόμα και να σταματάει τη ροή των ποταμών. Η καθοριστική επίδραση της αρμονίας που ενυπάρχει στη μουσική ήταν γνωστή στους Αρχαίους Έλληνες, οι οποίοι δίδασκαν την μορφωτική και ηθικοπλαστική αξία της, συμπεριλαμβάνοντας την σε όλα τα μυστήρια που τελούσαν. Στο σημείο αυτό άλλες πηγές αναφέρουν ότι η «ανεξήγητη» δύναμη της ορφικής μουσικής συνδέεται με την «υπεράνθρωπη» και μεταφυσική διάσταση του Ορφέα. Οι περιγραφές που θέλουν όλα τα ζώντα πλάσματα να πλησιάζουν προς τον ήχο της λύρας του, οδηγούν στο συμπέρασμα πως ο Ορφέας ταυτιζόταν με τον Ήλιο, που με το φως του κάνει όλα τα έμψυχα όντα να στρέφονται προς αυτόν.
Ίδρυσε τα Ορφικά Μυστήρια, γεγονός το οποίο τον συνδέει άμεσα με τον Απόλλωνα, δείχνοντας τον Ηλιακό χαρακτήρα του Θεού, ενώ ενώνει τη θρησκεία του Δία με εκείνη του Διονύσου. Οι μυημένοι έπαιρναν από τις διδασκαλίες του μεγάλου «Αποκαλυπτή του Ουράνιου Διονύσου» τις μεγάλες αλήθειες, με την μορφή ενός πέπλου προσιτού και ανακατεμένου με την ποίηση και τις δημόσιες τελετές. Η ουσία των Μυστηρίων ήταν η μετάβαση από το σκότος στο φως, με διάφορους αλληγορικούς και συμβολικούς τρόπους. Όσοι μυούνταν στα Ορφικά Μυστήρια τηρούσαν με θρησκευτική ευλάβεια μυστικές διατάξεις. διαιρούμενες σε τρεις κατηγορίες: σε αυτά που αφορούσαν τη διαμόρφωση του ανθρώπου κι έδειχναν την προέλευσή του, σε αυτά που δίδασκαν τις δυνάμεις της φύσης, τις ποικιλίες των οργάνων των διαφόρων μορφών και στα μεγάλα και ιερά, στα οποία δεν έπρεπε να αναφέρουν ούτε λέξη για την ύπαρξή τους. Στην πρώτη ομάδα μυούνταν άντρες και γυναίκες και υποβάλλονταν σε πενταετή σιγή. Στη δεύτερη μυούνταν μόνο εξαγνισμένοι στο σώμα και στο νου και καθαροί από ανομήματα, ενώ στην τρίτη μυούνταν μόνο φωτισμένοι και εμπνευσμένοι νέοι και αγνές κοπέλες με ψυχικό κάλλος. Μέρος της Ορφικής φιλοσοφίας αποτελούν και οι Ορφικοί Ύμνοι που απαγγέλλονταν σε μυστηριακά τελετουργικά και εξαγνιστικές ιεροτελεστίες, εξυμνώντας διάφορες θεότητες και παρέχοντας πλήθος στοιχείων για την Ορφική Κοσμολογία, όπως: την γένεση του Σύμπαντος από μια έκρηξη, την θεωρία του Κοσμικού Ωού,
την πίστη στην Συμπαντική Αρμονία, την αναφορά στο Ζωδιακό Κύκλο, καθώς και πλήθος αστρονομικών γνώσεων, όπως την ύπαρξη του Πολικού Αστέρα, τις Ισημερίες και τα Ηλιοστάσια. Το σύμβολο των ορφικών Μυστηρίων ήταν ένα φίδι, τυλιγμένο γύρω από ένα αυγό, το οποίο συμβόλιζε τον κόσμο που περιβάλλεται από το Δημιουργικό Πνεύμα. Στο επίπεδο της μύησης και της φιλοσοφίας, συμβόλιζε τον νεόφυτο, που την στιγμή της μύησης έσπαγε το κέλυφος του αβγού και ένας καινούργιος Πνευματικός Άνθρωπος γεννιόταν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου