ΘΕΡΙΝΟ ΗΛΙΟΣΤΑΣΙΟ
«Κι άναβαν φωτιές στις γειτονιές»
Ο ήλιος με όποιο όνομα και να τον συναντήσουμε αποτέλεσε και αποτελεί τον ζωοδότη θεό που χάρισε στην γη το φως και την ζωή.
Η αλλαγή των θέσεων του ήλιου στο ουράνιο στερέωμα υπήρξε για τους ανθρώπους πηγή θαυμασμού για τον μεγάλο παντοκράτορα. Ισημερίες και τα Ηλιοστάσια ήταν σταθμοί μεγίστης σπουδαιότητας για τους Έλληνες. Μια και ο ήλιος ήταν δημιουργός των εποχών λατρεύτηκε από όλους ανεξαρτήτως τους λαούς. Για τους Αιγυπτίους ήταν ο Ρα ή ο Όσιρι, για τους Βαβυλωνίους ο Βάαλ, για τους Ινδούς ο Βράχμα, για τους Πέρσες ο Μίθρα, για τους Έλληνες Ο Φοίβος –Απόλλων
Θερινό ηλιοστάσιο ονομάζεται η χρονική στιγμή κατά την οποία ο άξονα της γης φαίνεται στραμμένος όσο γίνεται περισσότερο προς τον ήλιο. Η λέξη ηλιοστάσιο προέρχεται από το ήλιος και στέκομαι, επειδή λίγες μέρες πριν ή μετά το ηλιοστάσιο ο ήλιος επιβραδύνει την κίνησή του προς τα βόρεια μέχρι που την ημέρα τής τροπής η κίνηση μηδενίζεται και αλλάζει φορά.
Γι’ αυτό το λόγο το ηλιοστάσιο λέγεται και ηλιοτρόπιο ή λιοτρόπι όπως το λέει ο απλός λαός.
Στην αρχαία Αθήνα το αθηναϊκό ημερολόγιο είχε σαν αφετηρία την πρώτη σελήνη μετά το θερινό ηλιοστάσιο. Στην διάρκεια αυτού του μήνα τελούνταν οι Ολυμπιακοί αγώνες.
Οι Σπαρτιάτες και οι υπόλοιποι Δωριείς γιόρταζαν τα Υακύνθεια προς τιμή του Υάκυνθου του νεαρού προστατευόμενου του Απόλλωνα που άθελα του σκότωσε ο θεός κτυπώντας τον με τον δίσκο του. Οι Λακεδαιμόνιοι διέκοπταν ακόμη και τις εκστρατείες για να λάβουν μέρος στις εορτές αυτές.
Όλες οι γιορτές των αρχαίων λαών κατά το θερινό ηλιοστάσιο ήταν γιορτές ερωτικής μανίας και προβλέψεων. Ήταν η νύχτα η γεμάτη μάγια που οι νέοι και οι νέες προσπαθούσαν να μαντέψουν ερωτικά σημάδια και πηδούσαν πάνω από τις ιερές φωτιές που άναβαν σε κάθε γειτονιά.
Αντίστοιχα πίστευαν ότι τα σπαρτά θα ψήλωναν τόσο, όσο ψηλά πηδούσαν τα ζευγάρια.
Οι Έλληνες που τίποτα δεν μπορεί να σβήσει από την κυτταρική τους μνήμη τα δρώμενα και τις δοξασίες τής πατρώας θρησκείας, διατήρησαν τα πρώτα χρόνια της εισβολής τού χριστιανισμού πολλές εκδηλώσεις και εορτασμούς της ελληνικής παράδοσης .Η εκκλησία μην μπορώντας να εξαλείψει την τέλεση τέτοιου είδους τελετών τις προσάρμοσε και τις αφομοίωσε.
Στη σύγχρονη Ελλάδα το θερινό ηλιοστάσιο( εντελώς τυχαία) συμπίπτει με την εορτή της γέννησης του Ιωάννου του Προδρόμου. Η πανάρχαια αυτή γιορτή τελείται σήμερα τόσο με τις φωτιές του Άη- Γιάννη όσο και με τις πανάρχαιες μαντικές πράξεις, όπως αυτές του Κλήδονα.
Η ονομασία του Κλήδονα προέρχεται από την αρχαία λέξη Κληδών, που σημαίνει τον προφητικόν οιωνό.
Τα εθιμοτυπικά του κλήδονα ξεσηκωμένα και προσαρμοσμένα γιορτάζονται και σήμερα:
Η αλλαγή των θέσεων του ήλιου στο ουράνιο στερέωμα υπήρξε για τους ανθρώπους πηγή θαυμασμού για τον μεγάλο παντοκράτορα. Ισημερίες και τα Ηλιοστάσια ήταν σταθμοί μεγίστης σπουδαιότητας για τους Έλληνες. Μια και ο ήλιος ήταν δημιουργός των εποχών λατρεύτηκε από όλους ανεξαρτήτως τους λαούς. Για τους Αιγυπτίους ήταν ο Ρα ή ο Όσιρι, για τους Βαβυλωνίους ο Βάαλ, για τους Ινδούς ο Βράχμα, για τους Πέρσες ο Μίθρα, για τους Έλληνες Ο Φοίβος –Απόλλων
Θερινό ηλιοστάσιο ονομάζεται η χρονική στιγμή κατά την οποία ο άξονα της γης φαίνεται στραμμένος όσο γίνεται περισσότερο προς τον ήλιο. Η λέξη ηλιοστάσιο προέρχεται από το ήλιος και στέκομαι, επειδή λίγες μέρες πριν ή μετά το ηλιοστάσιο ο ήλιος επιβραδύνει την κίνησή του προς τα βόρεια μέχρι που την ημέρα τής τροπής η κίνηση μηδενίζεται και αλλάζει φορά.
Γι’ αυτό το λόγο το ηλιοστάσιο λέγεται και ηλιοτρόπιο ή λιοτρόπι όπως το λέει ο απλός λαός.
Στην αρχαία Αθήνα το αθηναϊκό ημερολόγιο είχε σαν αφετηρία την πρώτη σελήνη μετά το θερινό ηλιοστάσιο. Στην διάρκεια αυτού του μήνα τελούνταν οι Ολυμπιακοί αγώνες.
Οι Σπαρτιάτες και οι υπόλοιποι Δωριείς γιόρταζαν τα Υακύνθεια προς τιμή του Υάκυνθου του νεαρού προστατευόμενου του Απόλλωνα που άθελα του σκότωσε ο θεός κτυπώντας τον με τον δίσκο του. Οι Λακεδαιμόνιοι διέκοπταν ακόμη και τις εκστρατείες για να λάβουν μέρος στις εορτές αυτές.
Όλες οι γιορτές των αρχαίων λαών κατά το θερινό ηλιοστάσιο ήταν γιορτές ερωτικής μανίας και προβλέψεων. Ήταν η νύχτα η γεμάτη μάγια που οι νέοι και οι νέες προσπαθούσαν να μαντέψουν ερωτικά σημάδια και πηδούσαν πάνω από τις ιερές φωτιές που άναβαν σε κάθε γειτονιά.
Αντίστοιχα πίστευαν ότι τα σπαρτά θα ψήλωναν τόσο, όσο ψηλά πηδούσαν τα ζευγάρια.
Οι Έλληνες που τίποτα δεν μπορεί να σβήσει από την κυτταρική τους μνήμη τα δρώμενα και τις δοξασίες τής πατρώας θρησκείας, διατήρησαν τα πρώτα χρόνια της εισβολής τού χριστιανισμού πολλές εκδηλώσεις και εορτασμούς της ελληνικής παράδοσης .Η εκκλησία μην μπορώντας να εξαλείψει την τέλεση τέτοιου είδους τελετών τις προσάρμοσε και τις αφομοίωσε.
Στη σύγχρονη Ελλάδα το θερινό ηλιοστάσιο( εντελώς τυχαία) συμπίπτει με την εορτή της γέννησης του Ιωάννου του Προδρόμου. Η πανάρχαια αυτή γιορτή τελείται σήμερα τόσο με τις φωτιές του Άη- Γιάννη όσο και με τις πανάρχαιες μαντικές πράξεις, όπως αυτές του Κλήδονα.
Η ονομασία του Κλήδονα προέρχεται από την αρχαία λέξη Κληδών, που σημαίνει τον προφητικόν οιωνό.
Τα εθιμοτυπικά του κλήδονα ξεσηκωμένα και προσαρμοσμένα γιορτάζονται και σήμερα:
OMAΔΑ ΕΘΝΙΚΩΝ ΛΑΚΩΝΙΑΣ Λακεδαιμονίων Πολιτεία.: Για την ελληνική προέλευση των εθιμικών εορτών του...