Ο ΉΛΙΟΣ -ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ
Ο Ήλιος είναι το κέντρο
του ηλιακού μας συστήματος. Όλοι οι πλανήτες του συστήματος
περιστρέφονται σε τροχιές γύρω από αυτόν. Ο ήλιος βρίσκεται πολύ πιο
κοντά σε εμάς από οποιοδήποτε άλλο αστέρι, έτσι η ενέργεια που φτάνει σε
εμάς από αυτόν με την μορφή ακτινοβολίας (ορατού φωτός) είναι πολύ
μεγαλύτερη από όλα τα άλλα αστέρια.
Η σημασία του Ήλιου στην εξέλιξη και
την διατήρηση της ζωής στην Γη είναι καίρια, καθώς με τη θεμελιώδη
διαδικασία της φωτοσύνθεσης προσφέρει την απαραίτητη ενέργεια για την
ανάπτυξη των ζωντανών οργανισμών, και διατηρεί την επιφανειακή
θερμοκρασία της Γης σε ανεκτά για τη ζωή επίπεδα.
Η ηλικία του εκτιμάται
γύρω στα 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια από σήμερα, 100 χιλιάδες χρόνια
περίπου πριν τη δημιουργία της Γης.
Το κέντρο του Ήλιου είναι μία
πραγματική κόλαση με θερμοκρασία που φτάνει τα 20 εκατομμύρια βαθμούς
Κελσίου. Αν το κεφάλι μιας καρφίτσας ήταν δυνατόν να θερμανθεί στη
θερμοκρασία αυτή, η θερμότητα που θα εξέπεμπε θα μπορούσε να σκοτώσει
άνθρωπο σε απόσταση 160 χιλιομέτρων.
Αν τοποθετούσαμε δηλαδή την ίδια
καρφίτσα στην Τρίπολη, κάθε είδος ζωής, κάθε φυτό ζώο ή άνθρωπος σε
ολόκληρη τη Πελοπόννησο, θα πέθαινε ακαριαία.
Η συνολική, άλλωστε,
ενέργεια που απελευθερώνει ο Ήλιος κάθε δευτερόλεπτο είναι ίση με 400
δισεκατομμύρια τρισεκατομμυρίων κιλοβατώρες.
ΣΕΛΗΝΗ ( ΣΕΛΛΑΝΑ)
Η Σελήνη είναι ο μοναδικός δορυφόρος της Γης. Βρίσκεται πιο κοντά στον
πλανήτη μας και γι΄ αυτό έχει παρατηρηθεί και μελετηθεί καλύτερα από
οποιοδήποτε άλλο ουράνιο σώμα. Είναι το φωτεινότερο σώμα για την Γη μετά
τον Ήλιο. Αντανακλά το φως του Ηλίου και φωτίζει τις νύχτες τον πλανήτη
μας. Το μέγεθος της Σελήνης, σε σχέση με την Γη, είναι πάρα πολύ
μεγάλο.
Η Σελήνη έχει διάμετρο λίγο μεγαλύτερη από το ένα τέταρτο της
διαμέτρου της Γης.
Η Σελήνη έχει μία ατμόσφαιρα τόσο μικρή που πρακτικά
είναι σαν να μην έχει.
Υπολογίζεται ότι η συνολική μάζα της ατμόσφαιράς
της είναι περίπου 10.000 Kgr, τα οποία μπορεί να προέρχονται από πτώσεις
σωμάτων στην επιφάνειά της από το διάστημα τα οποία εξατμίζονται , πχ
πτώσεις κομητών ή μικρές εκπομπές αερίων από το εσωτερικό της.
Αυτή η
απουσία ατμόσφαιρας έκανε την Σελήνη ευάλωτη στις διαστημικές επιθέσεις
μετεωριτών οι οποίοι την βομβάρδισαν κατά το παρελθόν και ακόμα
συνεχίζουν, διαμορφώνοντας τα μορφολογικά της χαρακτηριστικά, το
Σεληνιακό τοπίο με τις αναρίθμητες ουλές από τις προσκρούσεις.
Η Σελήνη
κάνει μία πλήρη περιστροφή γύρω από την Γη σε 27,3 γήινες ημέρες .
Ταυτόχρονα όμως μετατοπίζεται καθώς μαζί με την Γη περιστρέφονται γύρω
από τον Ήλιο.
Ο συνδυασμός αυτών των δύο έχει ως αποτέλεσμα, η σελήνη να
δείχνει πάντα το ίδιο πρόσωπο, την ίδια περιοχή της επιφάνειά της, στην
Γη. Η πίσω μεριά της Σελήνης μας αποκαλύφθηκε μόλις των περασμένο αιώνα
ύστερα από τις διαστημικές αποστολές οι οποίες και την φωτογράφησαν.
Το
σύστημα Ήλιος-Γη-Σελήνη και οι φάσεις της σελήνης, επαναλαμβάνονται
κάθε 29,5 ημέρες (π.χ. κάθε 29,5 ημέρες έχουμε πανσέληνο) αυτό καλείται
συνοδικός μήνας.
Τέλος θα αναφέρουμε ότι η σελήνη διαθέτει και ένα
μαγνητικό πεδίο, έντασης περίπου ίσης με το ένα εκατοστό του γήινου.
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΤΟΥ ΗΛΙΑΚΟΥ ΜΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ
Ο ΑΡΗΣ - ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ
Είναι ο τέταρτος κοντινότερος πλανήτης στον Ήλιο και ο δεύτερος πιο
κοντινός πλανήτης στη Γη . Λέγεται και «κόκκινος πλανήτης» εξαιτίας του
χρώματος που παρουσιάζει και που οφείλεται στο τριοξείδιο του σιδήρου
(Fe2O3) στην επιφάνειά του. Περιβάλλεται από λεπτή ατμόσφαιρα με μέση
πίεση περίπου στο ένα εκατοστό αυτής της Γης. Ο Άρης έχει διάμετρο 6800
km περίπου, περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό του σε 1 περίπου γήινη
ημέρα και περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο σε 1.9 γήινα χρόνια. Η μέση
επιφανειακή του θερμοκρασία είναι -60 βαθμοί Κελσίου περίπου, αλλά η
θερμοκρασία μπορεί να φτάσει και τους 20 βαθμούς.
Σήμερα είναι σχεδόν
σίγουρο ότι ο Άρης, στα αρχικά στάδια εξέλιξής του, καλυπτόταν σε
ορισμένα σημεία του από υγρό νερό βάθους τουλάχιστον μερικών μέτρων, ενώ
υπάρχουν και ενδείξεις για την ύπαρξη ενός τουλάχιστον ωκεανού. Έτσι,
υπάρχει το ενδεχόμενο ο Άρης να φιλοξενούσε ζωή σε μορφή μικροβίων -που
όμως είναι σίγουρο ότι δεν εξελίχτηκε παραπάνω- και υποστηρίζεται η
άποψη ότι σε μια τέτοια περίπτωση η ζωή στη Γη θα μπορούσε να έχει
προέλθει από τον Άρη.
Το μικρό μέγεθος του Άρη, που συνεπάγεται μικρή
βαρύτητα, δεν του επέτρεψε να διατηρήσει την ατμόσφαιρά του. Καθώς η
ατμόσφαιρα διέρρευσε στο διάστημα, έπεσε η ατμοσφαιρική πίεση και το
υγρό νερό είτε εξατμίστηκε είτε διέρρευσε στο υπέδαφος και στους πόλους
του πλανήτη.
Έτσι ο Άρης έγινε ένας ερημικός και άνυδρος πλανήτης με μια
αραιή ατμόσφαιρα, όπως τον γνωρίζουμε σήμερα. Ο Άρης βρίσκεται σε αυτή
την κατάσταση εδώ και τουλάχιστον 500 εκατομμύρια έτη.Ο Άρης έχει δυο
μικρούς δορυφόρους, το Φόβο και τον Δείμο. οι οποίοι κατά πάσα
πιθανότητα είναι αστεροειδείς που αιχμαλωτίστηκαν κάποτε από το βαρυτικό
πεδίο του Άρη.
Οι πόλοι του, καλύπτονται από τα πολικά καπέλα, λευκές
κηλίδες από ξηρό πάγο (στερεό διοξείδιο του άνθρακα), πουεμφανίζονται
περιοδικά κατά τον χειμώνα. Ακόμη, οι πορτοκαλί περιοχές είναι έρημοι
από τις οποίες σηκώνονται ανεμοθύελλες σκόνης, ενώ ο Άρης έχει και
αρκετά βουνά, όπως ο Όλυμπος (το υψηλότερο όρος του ηλιακού μας
συστήματος), καθώς και βαθιές χαράδρες που εκτείνονται για εκατοντάδες
χιλιόμετρα.
Ο ΕΡΜΗΣ - ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ
Ο Ερμής είναι ο πλανήτης που βρίσκεται πιο κοντά στον Ήλιο από όλους.
Ο
Ερμής είναι ένας πολύ μικρός πλανήτης, μόλις λίγο μεγαλύτερος από την
Σελήνη.
Έχει μία πολύ αραιή ατμόσφαιρα η οποία αποτελείται κυρίως από
ήλιον και οξυγόνο.
Πιστεύεται πως το ήλιον που υπάρχει στον Ερμή, έχει
παγιδευτεί στο μικρό βαρυτικό του πεδίο έχοντας φτάσει εκεί με τον
ηλιακό άνεμο.
Ο Ερμής περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του σε περίπου 59
γήινες ημέρες ενώ κάνει μία πλήρη περιστροφή γύρω από τον ήλιο σε μόλις
88 ημέρες. Εξαιτίας της μικρής απόστασής του από τον Ήλιο αλλά και της
αραιής του ατμόσφαιρας, παρουσιάζει μεγάλες διακυμάνσεις στην
επιφανειακή του θερμοκρασία μεταξύ ημέρας (μέγιστο κοντά στον ήλιο 430
βαθμούς C) και νύχτας (ελάχιστο -180 βαθμούς C). Μικρός και ευέλικτος
κινείται πολύ γρήγορα γι’ αυτό άλλωστε και πήρε το όνομα του ταχύτατου
αγγελιοφόρου των Ολυμπίων Θεών των αρχαίων Ελλήνων.
Είναι ο δεύτερος
μικρότερος πλανήτης, μετά τον Πλούτωνα .
Ο ΔΊΑΣ - ΤΙ ΜΑΣ ΛΈΕΙ Η ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ
Ο πέμπτος κατά σειρά από τον Ήλιο πλανήτης και ο μεγαλύτερος όλων είναι
ο Δίας.
Ο Δίας είναι πραγματικά τεράστιος σε σύγκριση με τους
υπόλοιπους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος.
Ο Δίας θα μπορούσε να
περιλάβει στο εσωτερικό του όλους τους άλλους πλανήτες του Ηλιακού
Συστήματος. Η μάζα του είναι 318 φορές μεγαλύτερη από τη μάζα της γης,
και 2,5 φορές μεγαλύτερη του συνόλου των πλανητών και δορυφόρων.
Ο όγκος
του 1.318 φορές μεγαλύτερος από τον όγκο της Γης.
Η μέση θερμοκρασία
στον Δία είναι περίπου -110 βαθμοί Κελσίου.
Η ενέργεια που δέχεται από
τον Ήλιο παρά το τεράστιό του μέγεθος είναι κατά πολύ μικρότερη, περίπου
ίση με το 1/25 της ενέργειας που δέχεται η Γη, εξαιτίας της μεγάλης
απόστασής του από τον Ήλιο. Παρόλα αυτά όμως η μέση του θερμοκρασία
είναι αρκετά μεγαλύτερη από ότι θα περίμενε κανείς. Όσο και αν ακούγεται
παράξενο, ο Δίας παράγει την δική του ενέργεια την οποία και εκπέμπει. Η
σύσταση του πλανήτη συνίσταται κυρίως από υδρογόνο (88%), ήλιο (11%)
ενώ το υπόλοιπο 1% αποτελείται από αμμωνία, μεθάνιο, νερό, άνθρακα,
αιθάνιο, κ.α..
Ο Δίας περιστρέφεται πολύ γρήγορα γύρω από τον εαυτό του.
Υπολογίζεται μία πλήρης περιστροφή ότι διαρκεί περίπου 9 ώρες και 50
γήινα λεπτά, ενώ κάνει μία πλήρη περιφορά γύρω από τον Ήλιο σε περίπου
12 χρόνια. Ο Δίας διαθέτει 63 γνωστούς συνολικά δορυφόρους διαφόρων
μεγεθών σε τροχιά γύρω του από τους οποίους οι τέσσερις Γανυμήδης,
Καλλιστώ, Ιώ και Ευρώπη ανακαλύφθηκαν από τον Γαλιλαίο όταν παρατήρησε
τον ουρανό με το τηλεσκόπιό του το 1610, είναι πολύ μεγάλοι με διάμετρο
από 4.980 έως 2880 χλμ. Οι δύο πρώτοι είναι μεγαλύτεροι της Σελήνης
ΑΦΡΟΔΙΤΗ
Η
Αφροδίτη, ο δεύτερος πλανήτης από τον Ήλιο, είναι ο θερμότερος κόσμος
του ηλιακού μας συστήματος (μαζί με τον δορυφόρο του Δία Ιώ). Είναι
καλυμμένη από μια παχιά ατμόσφαιρα, η οποία θερμαίνει την επιφάνεια σαν
να πρόκειται για το εσωτερικό ενός θερμοκηπίου. Με την θερμοκρασία των
460 βαθμών Κελσίου δεν πρόκειται καθόλου για παράδεισο. Εκτός από την
ατμόσφαιρα, η Αφροδίτη παρουσιάζει τέτοιες ομοιότητες με την Γη που
πολλές φορές την αποκαλούν και “δίδυμη αδελφή” της. Η διάμετρος, η μάζα,
η χημική σύνθεση είναι ακριβώς ίδιες, συν ότι και οι δύο πλανήτες έχουν
σχετικά νεαρές επιφάνειες, με την Αφροδίτη να έχει δεχθεί πλήρης
ανανέωση του φλοιού της πριν από 300 με 500 εκατομμύρια χρόνια. Γιατί
όμως έχουν τόσο μεγάλη διαφορά θερμοκρασίας; Η πρώτη εξερεύνηση της
Αφροδίτης με την βοήθεια ραντάρ έγινε το 1962. Απέδειξε ότι ο πλανήτης
κινείται γύρω από τον άξονά του αριστερόστροφα και όχι όπως οι άλλοι
πλανήτες με την φορά του ρολογιού. Αν μπορούσατε να σταθείτε στην
επιφάνεια της Αφροδίτης και αν μπορούσατε να διακρίνετε τον Ήλιο μέσα
από το πυκνό πέπλο της ατμόσφαιρας, τότε θα βλέπατε να δύει από την
ανατολή και να ανατέλλει από την δύση. Μια κανονική ηλιόλουστη ημέρα
πάνω στην Αφροδίτη αντιστοιχεί με μια κανονική συννεφιασμένη ημέρα πάνω
στη Γη με ελαφρό ήπιο αεράκι στο έδαφος. Χαλίκια και επιπεδοποιημένοι
ογκόλιθοι βρίσκονται διασκορπισμένοι ολόγυρα. Εξαιτίας της υπερβολικής
ζέστης και ατμοσφαιρικής πίεσης πάνω στην Αφροδίτη, κανένα διαστημόπλοιο
που προσεδαφίστηκε εκεί δεν έχει αντέξει περισσότερα από μία ωρα
Ο Κρόνος (ή Χρόνος)
Ο
KPONOΣ (Saturn) είναι ο έκτος σε απόσταση από τον Ήλιο πλανήτης του
Ηλιακού μας Συστήματος, με ελάχιστη απόσταση από τη Γη 1.190 εκατομμύρια
χλμ. Είναι ο δεύτερος σε μέγεθος, μετά τον Δία, πλανήτης με ισημερινή
διάμετρο περίπου 120.600 χλμ. και πολική διάμετρο μόνο 108.000 περίπου
χλμ. Είναι φανερό από τις δύο αυτές τιμές ότι ο Κρόνος παρουσιάζει πολύ
μεγάλη πλάτυνση εξαιτίας της πολύ μεγάλης ταχύτητας περιστροφής του (η
ημέρα στον Κρόνο διαρκεί 10 ώρες και 39,5 περίπου λεπτά) και της ρευστής
κατάστασής του. Βρίσκεται όμως αρκετά μακριά από τον Ήλιο και έτσι η
περιφορά του γύρω από αυτόν (που καθορίζει και τη διάρκεια του Κρονίου
έτους) διαρκεί 29,5 περίπου γήινα χρόνια.
O πιο μακρινός γνωστός
Ο Κρόνος είναι ο πιο μακρινός πλανήτης που ήταν γνωστός στους αρχαίους
χρόνους. Η πιο παλαιά παρατήρησή του ήταν εκείνη από τους Βαβυλώνιους
του 7ου π.Χ. αιώνα. Η πρώτη τηλεσκοπική του παρατήρηση πραγματοποιήθηκε
το 1610 από τον Γαλιλαίο, που είδε καθαρά τον δίσκο, αλλά οι δακτύλιοι
δεν είχαν ευνοϊκή κλίση την εποχή εκείνη για να παρατηρηθούν από τόσο
μικρό τηλεσκόπιο (μεγέθυνση μόνο 32 φορές). Όμως η ύπαρξή τους υποχρέωσε
τον Γαλιλαίο να θεωρήσει ότι είδε τρεις δίσκους και διάφορες θεωρίες
διατυπώθηκαν για το παράξενο αυτό σχήμα μέχρις ότου, το 1665, έγινε
γενικά αποδεκτή η πρόταση του Χόυχενς (Huygens) για την ύπαρξη των
δακτυλίων.
Από τη Γη ο Κρόνος φαίνεται κιτρινωπός με σκουρότερες
ζώνες και ταινίες παράλληλες με τον ισημερινό του που παρουσιάζουν
μικρούς στροβίλους με μεγαλύτερο ένα στρόβιλο σαν σκούρα ελλειψοειδή
κηλίδα μήκους 6.000 χλμ. (για σύγκριση, η Mεγάλη Eρυθρά Kηλίδα στον Δία
έχει μήκος 26.200 χλμ.). Το φαινόμενο μέγεθός του εξαρτάται από την
κλίση των δακτυλίων του: Όταν τα δακτυλίδια φαίνονται ολόκληρα, τότε το
φαινόμενο μέγεθός του είναι -0,3 (μόνο ο Σείριος και ο Κάνωπος είναι
λαμπρότεροι στον νυχτερινό ουρανό). Όταν όμως τα δακτυλίδια είναι
πλάγια, τότε το μέγεθος γίνεται +0,8.
Θα επέπλεε!…
Ο Κρόνος έχει
μάζα 3.500 περίπου φορές μικρότερη από τη μάζα του Hλιου και η ταχύτητα
διαφυγής από την έλξη της βαρύτητας στην επιφάνειά του είναι 3 περίπου
φορές μεγαλύτερη από την αντίστοιχη της Γης. Η πυκνότητά του είναι
εκπληκτικά μικρή (0,7 γραμμάρια στο κυβικό εκατοστό), μικρότερη και από
την πυκνότητα του νερού. Αν βρισκόταν δηλαδή ένας ωκεανός νερού, αρκετά
μεγάλος για να μπορεί να περιλάβει τον Κρόνο θα τον βλέπαμε να επιπλέει!
O πλανήτης Kρόνος, ο «άρχοντας των δαχτυλιδιών». Όπως και ο Δίας, ο
Kρόνος είναι ένας αέριος γίγας, αποτελούμενος κυρίως από υδρογόνο,
αναμειγμένο με ήλιο και ίχνη νερού, μεθανίου και αμμωνίας, σχηματίζοντας
μια βαριά δηλητηριασμένη ατμόσφαιρα.
Mικρός πυρήνας
Σύμφωνα με
τις σημερινές θεωρίες, ο Κρόνος έχει μικρό πυρήνα από βράχους, σίδηρο
και διάφορα είδη πάγου. Ο μικρός αυτός πυρήνας είναι πολύ συμπιεσμένος
και περιέχει 20 περίπου φορές τη μάζα της Γης. Γύρω από τον πυρήνα
υπάρχει ένα στρώμα από ηλεκτρικά αγώγιμο μεταλλικό υδρογόνο σε υγρή
μορφή και έξω από αυτό ένα στρώμα από μοριακό υδρογόνο (93%) και ήλιο
(7%) που φτάνει μέχρι και την ατμόσφαιρα του πλανήτη που αποτελείται από
αμμωνία, μεθάνιο, άζωτο, υδρογόνο, διοξείδιο του άνθρακα και αιθάνιο.
Αυτό που βλέπουμε ως επιφάνεια του πλανήτη είναι προφανώς τα εξωτερικά
όρια των νεφών του. Έχει μαγνητικό πεδίο 1.000 περίπου φορές εντονότερο
από εκείνο της Γης, όχι όμως τόσο έντονο όπως εκείνο του Δία.
Η
μαγνητόσφαιρά του εκτείνεται πέραν από τον μεγαλύτερό του δορυφόρο (τον
Τιτάνα), και πάλι όμως είναι μικρότερη από εκείνη του Δία.
Η
θερμοκρασία στις κορυφές των νεφών του Κρόνου είναι περίπου -180 C.
Ο
πλανήτης απελευθερώνει δύο περίπου φορές μεγαλύτερη θερμότητα από εκείνη
που δέχεται, γεγονός που δείχνει πως υπάρχει κάποια πηγή ενέργειας στο
εσωτερικό του. Iσως η ενέργεια αυτή να προέρχεται από τον διαχωρισμό του
υδρογόνου και του ηλίου στα εξωτερικά στρώματα του πλανήτη και από τη
βύθιση του βαρύτερου ηλίου μέσα από το μέσο στρώμα του υγρού υδρογόνου.
Οι δακτύλιοι
Το χαρακτηριστικό στοιχείο του Κρόνου είναι το σύστημα των δακτυλίων
του, που είναι κάτι το ξεχωριστό για το Hλιακό μας Σύστημα. Υπάρχουν
βέβαια περιορισμένοι δακτύλιοι και στους άλλους αέριους πλανήτες, οι
οποίοι όμως δεν δημιουργούν το θαυμάσιο αυτό σύστημα που είναι και το
μόνο ορατό από τη Γη, ακόμα και με μικρά ερασιτεχνικά τηλεσκόπια.
Χωρίς
αμφιβολία, ο Κρόνος είναι ένα από τα πιο ωραία αντικείμενα του
νυχτερινού ουρανού.
Οι δακτύλιοι αποτελούνται από πάγο ή σωματίδια
που είναι σκεπασμένα με πάγο.
Κάθε δακτύλιος κινείται γύρω από τον Κρόνο
στη δική του ανεξάρτητη τροχιά. Από τη Γη πολύ νωρίς διέκριναν δύο
μεγάλους δακτυλίους, τον Α (εξωτερικό, 239.600 – 272.300 χλμ. από τις
κορυφές των νεφών του πλανήτη), τον Β (εσωτερικό και περισσότερο
φωτεινό, 181.100 – 234.000 χλμ. από τις κορυφές των νεφών του Κρόνου)
και το 1675 ο Κασινί (Cassini) ανακάλυψε το χώρισμα ανάμεσά τους που
πήρε την ονομασία «διαίρεση Κασινί». Το 1837 ο Eνκε (Encke) ανακάλυψε
και άλλη λιγότερο έντονη διαίρεση μέσα στον Α, που πήρε το όνομά του. Το
1850 ανακαλύφθηκε ένας ακόμα σκουρότερος εσωτερικός του Α δακτύλιος, ο
C, σε απόσταση μόλις 17.500 χλμ. από την κορυφή των νεφών του πλανήτη.
Eκτοτε ανακαλύφθηκαν και άλλοι δακτύλιοι (ένας πιο χαμηλός, ο D) και
ένας εξωτερικά του Α (ο F, ακανόνιστος και πλεγμένος) αλλά και οι Ε και
G, που βρέθηκαν από τις φωτογραφίες των διαστημόπλοιων Βόγιατζερ.
Οι
αποστολές Βόγιατζερ έδειξαν ακόμα ότι οι δακτύλιοι είναι πολύ πιο
σύνθετοι από ό,τι πιστεύαμε. Ο καθένας περιέχει εκατοντάδες ή χιλιάδες
άλλα δακτυλίδια που βρίσκονται ακόμα και μέσα στη διαίρεση Κασινί. Το
μέγεθος των σωματιδίων που αποτελούν τους δακτυλίους ποικίλλει από
κόκκους λεπτής σκόνης μέχρι σώματα με διάμετρο δεκάδων χιλιομέτρων. Τα
μεγαλύτερα αυτά σώματα, που θα μπορούσαμε να τα θεωρήσουμε και ως
δορυφόρους, είναι πολύ λιγότερα.
Πολλές θεωρίες έχουν διατυπωθεί για
την προέλευση των δακτυλίων. Iσως αυτοί να σχηματίστηκαν στη θέση που
βρίσκονται από κατευθείαν συμπύκνωση παγωμένου υλικού από το ψυχόμενο
νέφος αερίου και σκόνης που σχημάτισε και τον πλανήτη. Εξαιτίας των
παλιρροϊκών φαινομένων, το υλικό αυτό δεν μπόρεσε ποτέ να συγκεντρωθεί
σε ένα δορυφόρο. Iσως όμως οι δακτύλιοι να προήλθαν από την καταστροφή
ενός ή περισσοτέρων δορυφόρων που οι παλίρροιες τούς έφεραν κοντά στον
πλανήτη.
Οι δορυφόροι
Μέχρι το 1980 πιστεύαμε πως ο Κρόνος είχε
10 δορυφόρους. Μετά όμως από τις παρατηρήσεις των Βόγιατζερ, ο αριθμός
τους αυξήθηκε επίσημα σε 22 με προσθήκη των δορυφόρων S11 – S22. Σε
μερικούς από αυτούς δόθηκαν ονόματα αλλά υπάρχουν και άλλοι ανώνυμοι.
Σήμερα στη βιβλιογραφία υπάρχουν 31 δορυφόροι.
Από τους δορυφόρους
του Kρόνου, η Φοίβη φαίνεται πως ήταν κάποιος αστεροειδής που συνελήφθη
σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη. Από τους άλλους, πιο ενδιαφέρων είναι ο
Τιτάνας που έχει διάμετρο μεγαλύτερη από τον Ερμή και τον Πλούτωνα, αλλά
είναι και ο μόνος δορυφόρος του πλανητικού μας συστήματος που φαίνεται
ότι έχει ενδογενή ατμόσφαιρα.
Στον παγωμένο αυτό δορυφόρο (-180 C) έχει
παρατηρηθεί ατμόσφαιρα από το 1944 που αποτελείται από μεθάνιο, αιθάνιο,
υδροκυάνιο, κυανοακετυλένιο και άζωτο σε μεγάλες ποσότητες. Στις 14
Ιανουαρίου 2005 έφτασε στον μεγάλο αυτό δορυφόρο του Κρόνου το
διαστημικό όχημα της NASA Cassini – Huygens που εκτοξεύτηκε το 1977 και
πέρασε από την Αφροδίτη, τη Γη και τον Δία προτού φτάσει κοντά στον
Κρόνο. Το όχημα αυτό έστειλε με αλεξίπτωτο το μικρό ερευνητικό όχημα
Huygens που θα εξερευνήσει την ατμόσφαιρα του δορυφόρου αυτού. Tα
αποτελέσματα της έρευνάς του αναμένονται με εξαιρετικό ενδιαφέρον από
την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα.
ΟΥΡΑΝΟΣ
Γενικά
Έχει διάμετρο 51000 km περίπου, περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό του σε
18 περίπου γήινες ώρες και περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο σε 84 γήινα
χρόνια. H απόστασή του από τον Ήλιο είναι περίπου 2.870.000.000 km και
έχει τον άξονα περιστροφής του σχεδόν παράλληλο στο επίπεδο της τροχιάς
του γύρω από τον Ήλιο. Πιστεύεται ότι η αιτία για αυτό το παράδοξο είναι
μια σύγκρουσή του με κάποιο άλλο μεγάλο πλανητικό σώμα, σύγκρουση που
πιθανά έγινε στην πρώιμη ιστορία του πλανητικού μας συστήματος. Η μέση
επιφανειακή του θερμοκρασία είναι -200 βαθμοί Κελσίου. Στον πλανήτη
Ουρανό οφείλεται η ονομασία του χημικού στοιχείου Ουράνιο, το οποίο
ανακαλύφθηκε από τον Μαρτιν Χάινριχ Κλέπροτ το ίδιο έτος με την
ανακάλυψη του πλανήτη από τον Ουίλιαμ Χέρσελ.
Σύσταση-Ατμόσφαιρα
Η ατμόσφαιρά του αποτελείται κυρίως από υδρογονο(H) και ηλιο(He). Το
χρώμα του πλανήτη Ουρανού είναι γαλάζιο και ο λόγος είναι ότι το λίγο
Μεθανιο που υπάρχει στην ατμόσφαιρά του απορροφά το κόκκινο
φως.
Δορυφόροι-Δακτύλιοι
Οι μεγαλύτεροι δορυφόροι του Ουρανού
Οι πρώτοι τέσσερις δορυφόροι ανακαλύφθηκαν τον 18ο και 19ο αιώνα από τους αστρονόμουςW.Herschel και W Lassel. Ένας ακόμα ανακαλύφθηκε από τον G. Kuiper το 1948. Άλλοι δέκα δορυφόροι ανακαλύφθηκαν με τη διέλευση του Voyger 2 το 1986. Από τότε συνεχώς ανακαλύπτονται νέοι δορυφόροι αυτού του πλανήτη από παρατηρητήρια στη Γη. Οι δορυφόροι του Ουρανού παίρνουν τα ονόματά τους από τους ήρωες των θεατρικών έργων του Σαίξπηρ. Σήμερα είναι γνωστοί 27 δορυφόροι.
Ένα άλλο ενδιαφέρον χαρακτηριστικό αυτού του πλανήτη είναι ότι, όπως ο Κρόνος και ο Δίας, έχει ένα σύστημα λεπτών δακτυλίων. Οι δακτύλιοι αυτοί, που είναι τουλάχιστον 11, αποτελούνται από σωματίδια πετρώδους και ανθρακώδους σύστασης. Παρατήρηση από τη Γη Λόγω της απόστασής του από τη Γη, ο πλανήτης Ουρανός είναι δύσκολα ορατός με γυμνό μάτι. Μπορεί κανείς να τον δει με κιάλια. Με οπτικό τηλεσκόπιο, είναι ορατός σαν γαλαζοπράσινος δίσκος, και δεν είναι δυνατόν να δει κανείς λεπτομέρειες της επιφάνειάς του.
ΠΟΣΕΙΔΩΝ
Ο
Ποσειδώνας είναι ο όγδοος κατά σειρά απόστασης από τον Ήλιο, πλανήτης
του Ηλιακού Συστήματος. Δεν είναι ορατός με γυμνό οφθαλμό, ενώ αν
παρατηρηθεί με ισχυρό τηλεσκόπιο προσομοιάζει σε πράσινο δίσκο. Στην
αστρονομία συμβολίζεται με την τρίαινα.Ανακάλυψη
Ανακαλύφθηκε θεωρητικά, πριν παρατηρηθεί με τηλεσκόπιο, λόγω των
βαρυτικών του επιδράσεων, (παρέλξεις) που ασκούσε στον Ουρανό το 1843.Ο
Γάλλος μαθηματικός αστρονόμος Urbain Leverrier (1811-1877) του
αστεροσκοπείου των Παρισίων, υπολόγισε θεωρητικά και υπέδειξε την ακριβή
θέση στην οποία έπερεπε να βρίσκεται ένας άγνωστος πλανήτης, όπου και
πράγματι βρέθηκε (παρατηρήθηκε) και καταγράφηκε στις 23 Σεπτεμβρίου του
1846 από τον Γερμανό αστρονόμο Johan Galle του αστεροσκοπείου του
Βερολίνου.Η διάμετρός του είναι περίπου 3,5 φορές μεγαλύτερη από αυτή
της Γης, ενώ ο όγκος του είναι ίσος με 42 γήινους όγκους. Αντίθετα η
πυκνότητα του είναι μικρή και για αυτόν τον λόγο η μάζα του είναι 17
φορές μεγαλύτερη από τη μάζα της Γης.Η επιτάχυνση της βαρύτητας στην
επιφάνειά του είναι 13,47 m/sec2.Ποσειδώνεια ΑτμόσφαιραΠεριβάλλεται από
πυκνή ατμόσφαιρα που αποτελείται κυρίως από μεθάνιο και υδρογόνο.
Υπάρχει ακόμη και ήλιο, σε αναλογία πιθανότατα μικρότερη από 0,25:1 της
συγκέντρωσης του υδρογόνου.Ο εντυπωσιακότερος σχηματισμός στην επιφάνεια
του πλανήτη είναι η Μεγάλη Σκοτεινή Κηλίδα στο νότιο ημισφαίριο. Η
Μεγάλη Σκοτεινή Κηλίδα είναι περίπου η μισή της Μεγάλης Ερυθρής Κηλίδας
του Δία, με διάμετρο ίση με αυτή της Γης.Ποσειδώνειοι ΔακτύλιοιΣτον
Ποσειδώνα παρατηρήθηκαν τέσσερεις δακτύλιοι, ανάλογοι με του Ουρανού και
του Κρόνου, οι οποίοι είναι αρκετά λεπτοί και αμυδροί. Αποτελούνται από
παγωμένο μεθάνιο και από σωματίδια σκόνης που προέρχονται από θραύσματα
συγκρούσεων. Επειδή τα υλικά αυτά δεν είναι ομοιόμορφα κατανεμημένα,
μερικά τμήματα των δακτυλίων φαίνονται πιο λαμπερά από άλλα.Εκτείνονται
σε απόσταση από 40.000 Km πάνω από τα σύννεφα του πλανήτη και μέχρι τα
63.000 Km ενώ το πλάτος τους δεν υπερβαίνει τα 15 με 20 Km.Ο εξωτερικός
δακτύλιος ονομάζεται Δακτύλιος Adams και περιέχει τρία ανεξάρτητα τόξα,
την Ελευθερία, την Ισότητα και την Αδελφότητα.Ο αμέσως επόμενος
ονομάζεται «Γαλάτεια».Στη συνέχεια βρίσκεται ο Le Verrier (του οποίου οι
απολήξεις ονομάζονται «Lassell» και «Arago») και τέλος ο αμυδρός αλλά
πλατύς δακτύλιος του «Galle».Ποσειδώνειο Μαγνητικό ΠεδίοΤο Μαγνητικό
Πεδίο του Ποσειδώνα ομοιάζει με εκείνο του Ουρανού και έχει παράξενο
προσανατολισμό. Ο άξονας του μαγνητικού πεδίου σχηματίζει γωνία περίπου
50° με τον άξονα περιστροφής του πλανήτη. Ο λόγος της μεγάλης αυτής
απόκλισης δεν είναι ακόμη γνωστός. Η ένταση του μαγνητικού πεδίου είναι
περίπου ίση με το 1/5 της έντασης του γήινου μαγνητικού πεδίου.Το
μαγνητικό πεδίο πιθανόν να δημιουργείται από κινήσεις αγώγιμου υλικού
(ίσως νερού) στα μεσαία στρώματά του. Πλανητικοί Δορυφόροι Ο Ποσειδών,
μέχρι σήμερα, έχει 13 γνωστούς δορυφόρους:Ναϊάς, Θάλασσα, Δέσποινα,
Γαλάτεια, Λάρισα,Πρωτεύς, Τρίτων, Νηρηίς, Αλιμήδη, Σαώ, Λαομέδεια,
Ψαμάθη, Νησώ.
Ο ΥΠΟΒΙΒΑΣΜΟΣ ΕΝΟΣ ΘΕΟΥ
Ο Πλούτωνας (πλανήτης νάνος)φαίνεται από τη Γη ως αστέρας 15-ου
μεγέθους. Η πραγματική του διάμετρος ισούται με 2.370 χλμ. ή με το 0,18
της γήινης.
Ο πλανήτης Πλούτωνας δεν είναι πλέον… πλανήτης: σύμφωνα με την απόφαση
της 26ης συνόδου της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης στην Πράγα που ελήφθη
στης 24 Αυγούστου, ο Πλούτωνας, αλλά και ο αστεροειδής Κέρες καθώς και
το νεοανακαλυφθέν ουράνιο σώμα UB 313, κατατάσσονται πλέον στη νέα
κατηγορία των πλανητών νάνων. Έτσι το ηλιακό μας σύστημα αποτελείται
πλέον από 8 πλανήτες, 3 πλανήτες νάνους και χιλιάδες άλλα μικρότερα
σώματα όπως αστεροειδείς και κομήτες.Εδώ και χρόνια η κοινότητα των
αστρονόμων αμφιταλαντευόταν ως προς αυτό το ζήτημα, καθώς, όσο τα
τηλεσκόπια και οι διαστημοσυσκευές μας διεισδύουν πέρα από την τροχιά
του τελευταίου μεγάλου πλανήτη Ποσειδώνα, στη λεγόμενη ζώνη του Kuiper,
ανακαλύπτουμε όλο και περισσότερ μεγαλύτερα σώματα, τα οποία, χωρίς να
είναι αρκετά μεγάλα ώστε να αποκληθούν πλανήτες, δεν είναι και τόσο
μικρά ώστε να αποτελούν απλούς αστεροειδείς.Έτσι πλέον ο Πλούτων
αποτελεί ένα μέτρο σύγκρισης με το οποίο μελλοντικά θα εντάσσονται στην
κατηγορία των πλαηντών νάνων και άλλα παρόμοιου μεγέθους σώματα τα οποία
βρίσκονται πολύ πέρα από την τροχιά του Ποσειδώνα, βαθιά μέσα στη ζώνη
του Kuiper.Γεγονός είναι ότι επί δύο εβδομάδες πριν τη λήψη της τελικής
απόφασης, το σώμα των συνέδρων ήταν διακείμενο μάλλον προς τη διατήρηση
της έως τότε υφιστάμενης κατάστασης, σύμφωνα με την οποία, το ηλιακό μας
σύστημα θα διέθετε 12 πλανήτες, μεταξύ των οποίων τόσο ο Πλούτων, όσο
και η Κέρες αλλά και το UB 313.
https://enimerosiseola.blogspot.com/2016/11/blog-post_4.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου