Μέχρι σήμερα οι σπόροι παράγονται παγκοσμίως,
κυρίως από τους γεωργούς, από τη βιομηχανία
σπόρων, αλλά και από δημόσια ινστιτούτα και Μη
Κυβερνητικές Οργανώσεις. Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή
νομοθεσία, ενώ θα έπρεπε να υποστηρίζει την
διάδοση όλων των ειδών σπόρων (εξαιρώντας
τους γενετικά τροποποιημένους), στηρίζει
συστηματικά τους σπόρους της Βιομηχανίας ενώ
ταυτόχρονα επιβάλει παράλογες απαιτήσεις στους
παραδοσιακούς και σύγχρονους σπόρους που
παράγουν οι γεωργοί, περιορίζοντας την εμπορική
τους κυκλοφορία. Οι σπόροι των γεωργών
ανήκουν στη σφαίρα της δημόσιας ιδιοκτησίας
και αποτελούν Κοινά Αγαθά. Αντίθετα, οι σπόροι
της Βιομηχανίας καλύπτονται από περιορισμούς
πνευματικών δικαιωμάτων ή ακόμα και πατέντες
βιομηχανικού τύπου.
Τα σχετικά ερωτήματα που προκύπτουν είναι:
Γιατί η ευρωπαϊκή νομοθεσία κάνει διακρίσεις
ενάντια σε αυτού του είδους Κοινά Αγαθά;
Γιατί, έχοντας υπόψη το ανεπίσημο προσχέδιο
πρότασης που δημοσιοποιήθηκε πριν μερικούς
μήνες, το νέο νομοσχέδιο που πρόκειται να
κατατεθεί στα πλαίσια της αναθεώρησης της
ισχύουσας νομοθεσίας αναμένεται να επιβάλλει
αυξημένους περιορισμούς και υποχρεώσεις (π.χ.
πιστοποίησης και εγγραφής) για τους σπόρους
και τις παραδοσιακές ποικιλίες που παράγει
και χρησιμοποιεί ο απλός γεωργός; Γιατί στο
μηχανισμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επιτρέπεται
σε στελέχη της βιομηχανίας σπόρων να
καταρτίζουν το νέο νομοσχέδιο (η αναμενόμενη
πρόταση της DGSANCO έχει συνταχθεί κυρίως
από την Κα IsabelleClement-Nissou, υπάλληλο
του γαλλικού «λόμπι» της βιομηχανίας σπόρων
GNIS); Αυτό το γεγονός αποτελεί ένα ολοφάνερο
φαινόμενο επιβολής συμφερόντων.
Είναι αναμενόμενο η Βιομηχανία σπόρων να
ενδιαφέρεται να αυξήσει το μερίδιο της στην
αγορά εξοντώνοντας την εμπορική κυκλοφορία
των Κοινών Αγαθών -των παραδοσιακών
ποικιλιών και όλων των σπόρων των γεωργών.
Ωστόσο, είναι δυνατόν να είναι αυτός ο ρόλος της
ευρωπαϊκής νομοθεσίας και γενικότερα ο ρόλος
των πολιτικών που την υπερψηφίζουν;
Οι λόγοι που η Ευρωπαϊκή νομοθεσία θα έπρεπε
να στηρίζει τις τοπικές και ιδιοπαραγώμενες
ποικιλίες είναι πολλαπλοί:
Οι σπόροι των γεωργών έχουν ευρύτατη γενετική
βάση. Δηλαδή κάθε σπόρος περιλαμβάνει πολύ
περισσότερα γονίδια από αυτά που έχουν οι
ποικιλίες της βιομηχανίας. Επομένως είναι
προσαρμόσιμοι στις κλιματικές αλλαγές,
εξελίσσονται σε ισορροπία με τυχόν ασθένειες
και αναπτύσσουν γονίδια αντίστασης, ιδιότητες
που τα καταστούν πολύτιμα για την γεωργική
βιοποικιλότητα και επομένως για την μελλοντική
μας διατροφική επάρκεια και ασφάλεια.
Οι σπόροι των γεωργών, επιπλέον, είναι
πολύτιμοι για την δημιουργία νέων ποικιλιών
από τη βιομηχανία. Εάν όμως οι παραδοσιακές
ποικιλίες δεν καλλιεργούνται, κινδυνεύουν
να εξαφανισθούν, και μαζί με αυτές να χαθεί ο
γενετικός πλούτος της χώρας μας αλλά και η
πολύτιμη γνώση και παράδοση της γεωργίας. Οι
Τράπεζες σπόρων είναι χρήσιμες, ωστόσο χωρίς
την καλλιέργεια των παραδοσιακών ποικιλιών
στον αγρό, ουσιαστικά δεν επαρκούν.
Αποδεδειγμένα, επίσης, οι σπόροι των γεωργών
είναι κατάλληλοι για μια ήπια μορφή γεωργίας,
χαμηλών εισροών, σε οικογενειακό, τοπικό αλλά
και εθνικό επίπεδο. Η Ευρωπαϊκή νομοθεσία
μπορεί να στερήσει τους πολίτες από το δικαίωμα
επιλογής μοντέλου γεωργίας, αλλά και μοντέλου
διατροφής, κάτι που αντίκειται στην ευρωπαϊκές
αξίες της ελευθερίας επιλογής.
Στους παραπάνω λόγους εντάσσεται και το
γεγονός ότι τις τελευταίες δεκαετίες έχουμε
δει την υπερβολική συγκέντρωση δύναμης της
Βιομηχανίας σπόρων. Δέκα μόνον πολυεθνικές
εταιρίες καλύπτουν ήδη το 73% της παγκόσμιας
εμπορικής κυκλοφορίας σπόρων της βιομηχανίας.
Οι μεγάλες αγροχημικές εταιρίες εξαγοράζουν
συνεχώς μικρές και μεσαίες εταιρίες παραγωγής
σπόρων επιβάλλοντας έτσι μια εντατικής μορφής,
χημική γεωργία χωρίς περιθώρια επιλογής για
όσους καλλιεργητές επιλέγουν ήπιου τύπου
πολυλειτουργικά συστήματα γεωργίας.
Η Ευρωπαϊκή νομοθεσία ως υφίσταται και
ως προτείνεται να εξελιχθεί, θεωρούμε πως
ουσιαστικά υποβοηθά τη Βιομηχανία να
ανταγωνιστεί αθέμιτα τους σπόρους των
γεωργών. Ένα επικίνδυνο ολιγοπώλιο δείχνει να
έχει δημιουργηθεί εξαλείφοντας τις δυνατότητες
επιλογής με άμεσο επομένως κίνδυνο για την
διατροφική επάρκεια, την ελευθερία επιλογής και
εντέλει τη Δημοκρατία.
Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ, σήμερα
καλλιεργείται μόνον το 10% των παραδοσιακών
ποικιλιών που βρίσκονταν υπό καλλιέργεια πριν
100 χρόνια. Αυτό το γεγονός είναι καταστροφικό
για τη βιοποικιλότητα, δηλαδή για τη συνέχεια της
ζωής. Με τη σωστή αναθεώρηση της Ευρωπαϊκής
νομοθεσίας θεωρούμε ότι μπορούμε να σώσουμε
αυτό το υπόλοιπο 10%.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα όφειλε να είναι από
τους πρώτους που θα σταματήσουν αυτή την
άδικη και εγκληματική για την γεωργία και τους
καλλιεργητές πολιτική. Θεωρούμε πολιτικά και
προσωπικά υπεύθυνους τα μέλη της Ευρωπαϊκής
Επιτροπής, για τη συνεχή μείωση της γεωργικής
βιοποικιλότητας και τη ουσιαστική διάβρωση της
Δημοκρατίας που συντελείται.
Αυτά και άλλα γράφει σε επιστολή του προς
την Επίτροπο Μαρία Δαμανάκη ο Παναγιώτης
Σαϊνατούδης, του ΠΕΛΙΤΙ, ενόψει της συζήτησης
της 6η Μαΐου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με θέμα
την αναθεώρηση της νομοθεσίας για την εμπορία
σπόρων.
του Κ. Μ. Βολιώτη
ΑΠΟ ΤΟ ΔΕΚΑΠΕΝΘΗΜΕΡΟ ΠΑΝΘΡΑΚΙΚΟ ΕΝΤΥΠΟ ΓΝΩΜΗΣ ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΗΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου