Πόσο αληθινοί είναι οι αρχαίοι ελληνικοί μύθοι; Οι περιγραφές του Ομήρου στην «Ηλιάδα» και την «Οδύσσεια» και του Ησίοδου στη «Θεογονία» και στα Έργα και Ημέραι», είναι απλά και μόνο αποκυήματα της ζωηρής φαντασίας τους; Ο Ηλίας Μαριολάκος, καθηγητής γεωλογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, καταθέτει την ενδιαφέρουσα επιστημονική του άποψη.
«Πολλοί πιστεύουν ότι οι ελληνικοί μύθοι είναι φανταστικές ιστορίες. Κατά τη γνώμη μου, η άποψη αυτή είναι εσφαλμένη, τουλάχιστον σχετικά με το θέμα των γεωγραφικών και φυσικών-ωκεανογραφικών χαρακτηριστικών του Ατλαντικού Ωκεανού και γενικότερα των ωκεανών, όπως αυτά περιγράφονται κυρίως από τον Όμηρο, τον Ησίοδο, τα Ορφικά και τον Πλούταρχο», υποστηρίζει στην έρευνά του, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών.
Η μελέτη καταλήγει σε πολλά συναρπαστικά συμπεράσματα, όπως ότι οι αρχαίοι Έλληνες που έζησαν την 3η και 2η χιλιετία π.Χ. γνώριζαν τους Υπερβόρειους, τη Βαλτική Θάλασσα, την Ιρλανδία, τη Βρετανία, την Ισλανδία και την απόστασή της από τη Βρετανία. Επίσης, ότι δυτικά της Ισλανδίας υπήρχαν τρία νησιά, στα οποία ο ήλιος δύει για μόνο μία ώρα την ημέρα και ότι πέρα από αυτά τα νησιά και προς τα δυτικά υπάρχει μια μεγάλη ήπειρος, η οποία περιβάλλει τον Ωκεανό.
«Είναι δυνατόν για κάποιον (ή για περισσότερους ) να περιγράψουν όλα αυτά τα μέρη, εάν δεν είχαν επισκεφτεί ή διασχίσει τον Ωκεανό;», αναρωτιέται ο καθηγητής στο τέλος της εργασίας του, παραθέτοντας, μαζί με το σκεπτικό του, αποσπάσματα αρχαίων έργων αλλά και αναλύσεις, που τον οδηγούν στα παραπάνω.
Μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα, αρχαιολόγοι και ιστορικοί πίστευαν πως από κάθε γραπτό αρχαίων συγγραφέων, όπως
του Ησίοδου, του Πλάτωνα, του Στράβωνα, του Διόδωρου του Σικελιώτη και κυρίως του Ομήρου, που συνδέονταν με τη μυθολογία, έλειπε κάθε «σπέρμα» αλήθειας.
Μετά τις ανασκαφές του Σλήμαν, όμως, αποδείχθηκε ότι όλα όσα έγραψε ο Όμηρος για την Τροία ήταν αληθινά, ότι οι Μυκήνες υπήρχαν και ήταν αντίπαλες των Τρώων και πολλά ακόμα.
Ο κ. Μαριολάκος μελέτησε αποσπάσματα από έργα αρχαίων συγγραφέων, μεταφρασμένα και αξιολογημένα από διακεκριμένους επιστήμονες, πριν καταλήξει στα συμπεράσματα που αναφέρει.
Όπως ότι ο Όμηρος και ο Ησίοδος έγραψαν πως ο Ωκεανός είναι ένα «ποτάμι» που ρέει συνεχώς, ότι αυτό το ποτάμι περιβάλλει τη Γη και ότι η ροή του είναι τυρβώδης (στροβιλώδης), όχι μόνο στην επιφάνεια, αλλά και στο βάθος του, γεγονός που παραπέμπει στα ωκεάνια ρεύματα, τα οποία, όπως είναι γνωστό σήμερα, εκτείνονται σε βάθος περίπου 800 - 1200 μ.
«Δυστυχώς, όμως, όλη αυτή η γνώση σταδιακά ξεχάστηκε από όλους. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Οδύσσεια θεωρείται απλώς ένα ψυχαγωγικό ποίημα και ο νόστος του Οδυσσέα μια φανταστική ιστορία, χωρίς ίχνη ιστορικής πραγματικότητας», υποστηρίζει.
Τα σύνορα ανάμεσα στον μύθο και την πραγματικότητα είναι ασαφή. Γι' αυτό, σύμφωνα με τον καθηγητή, «ορισμένοι από τους μυθικούς ήρωες είναι ιστορικά πρόσωπα, ενώ κάποιοι άλλοι δεν είναι. Όμως, σχεδόν όλοι και όλα εκπροσωπούν κάτι που περιγράφει κάποια δραστηριότητα του προϊστορικού ανθρώπου σε σχέση με το γεωπεριβάλλον του ή με το φυσικογεωλογικό γίγνεσθαι του χώρου του».
«Πιστεύω ότι είναι λάθος να θεωρούμε την ελληνική μυθολογία ως ένα όμορφο παραμύθι. Η ελληνική μυθολογία είναι στην πραγματικότητα η πιο αρχαία ιστορία των λαών που έζησαν στη γη η οποία, πολύ αργότερα, ονομάστηκε Ελλάς. Αυτή η γη είναι το Αιγαίο και ο Περι-Αιγαιακός χώρος. Η ελληνική μυθολογία επομένως αποτελεί την κρυπτογραφημένη προ-ιστορία των πρώτων Ελλήνων και κυρίως τις αγωνίες του και τον αγώνα του για επιβίωση αρχικά και την ανάπτυξή του στη συνέχεια», καταλήγει.
Σωτήρης Σκουλούδης
