Πέμπτη 5 Μαΐου 2016

Είναι δημοκρατία το σημερινό πολίτευμα σύμφωνα με την αρχαία ελληνική κοσμοθέαση; Τι θα έλεγε ο Πλάτωνας & ο Αριστοτέλης;


“Αν η ελευθερία και η ισότητα γεννιούνται στη σκέψη κάποιου ανθρώπου, στην πράξη μπορούν να βρεθούν μόνο στη Δημοκρατία, όπου όλοι οι άνθρωποι έχουν την ίδια ευθύνη για τα κοινά”

“Ο άνθρωπος είναι ζώον πολιτικόν”.
Αριστοτέλης
“Τον πολίτη που δεν ασχολείται με τα κοινά δεν τον θεωρούμε φιλήσυχο, αλλά άχρηστο”.
Θουκυδίδης

Η Αρχαία Ελληνική Θρησκεία είναι εντελώς αντίθετη με τη θέση την οποία υιοθετούν συνήθως οι θρησκείες, κηρύσσοντας ότι καμία σχέση δεν έχουν με την Πολιτική (ένας ισχυρισμός που δεν είναι αληθής, ούτως ή άλλως).
Ο Έλλην άνθρωπος είναι ένθεος και κατοικεί εντός του κόσμου, αλλά και εντός της κοινωνίας, της Πόλεως. Άρα, τον ενδιαφέρει η Πολιτική, αφού αυτή καθορίζει την ίδια τη ζωή του.
Ο Έλλην δεν είναι αναχωρητής, μετέχει ενεργά στα κοινά και δραστηριοποιείται διαρκώς στον κοινωνικό στίβο, ενισχύοντας τις αγαθές προσπάθειες για βελτίωση του Πολιτισμού και αγωνιζόμενος δυναμικά εναντίον των δυνάμεων του συντηρητισμού που εμποδίζουν την πρόοδο του ανθρώπου.
Άλλωστε, οι λέξεις: Πόλις – Πολιτισμός – Πολιτική είναι από την ίδια ρίζα και αποτελούν τις όψεις της συγκροτημένης σε κοινωνία ελλόγων όντων ανθρώπινης εξέλιξης.

Η ίδια η Αρχαία Ελληνική Θρησκεία, εξάλλου, επιτάσσει την ενασχόληση με την Πολιτική. Το συμβούλιο των Θεών αποφασίζει πάντα, κι όχι ένας Θεός – αφέντης μονάχος του.
Στους θείους κόσμους δεν υφίσταται αυταρχισμός, ούτε και διάκριση μεταξύ των δύο φύλων, και οι 12 Ολύμπιοι Θεοί είναι έξι Θεοί και έξι Θεές, ισότιμοι, αγαθοί και εναρμόνιοι άπαντες.
Γι’ αυτό η Αρχαία Ελληνική Θρησκεία, αντίθετα με το Μονοθεϊσμό που προκρίνει την “ελέω Θεού βασιλεία” και την κάθε άλλη «σωτηριολογία», είναι αλληλένδετη με τη Δημοκρατία. Και για να γίνουμε ακόμη πιο συγκεκριμένοι, η Αρχαία Ελληνική Θρησκεία είναι εκείνη που γέννησε και τρέφει εσσαεί τη Δημοκρατία!

Τι εστί Δημοκρατία…
“Αν η ελευθερία και η ισότητα γεννιούνται στη σκέψη κάποιου ανθρώπου, στην πράξη μπορούν να βρεθούν μόνο στη Δημοκρατία, όπου όλοι οι άνθρωποι έχουν την ίδια ευθύνη για τα κοινά”
Αριστοτέλης
Aυτά μας λέει ο Αριστοτέλης περί Δημοκρατίας, συνοψίζοντας την έννοιά της σε τρία κυρίως σημεία. Ότι Δημοκρατία εστί: ελευθερία, ισότητα και συνυπευθυνότητα – συναρχία στην εξουσία. Για να δούμε εν τάχει και με συνοπτικά παραδείγματα… ισχύουν αυτά στη σημερινή μας “δημοκρατία”;
Πώς εκφράζεται η “ελευθερία” μας, κατά πρώτον, όταν δεν έχουμε καμιά δυνατότητα να αποφασίσουμε για τον εαυτό μας και το μέλλον μας και αποφασίζουν άλλοι για μας;
Πόσο ελεύθερος, αλήθεια, μπορεί να είναι ένας πολίτης που πληρώνει διόδια ακόμη και για κοντινές αποστάσεις εντός της πόλης στην οποία ζει;

Και ποια αξία έχει η “ελευθερία” μας όταν για καθυστερήσεις χρεών προς το δημόσιο ή άλλες «υπηρεσίες κοινής ωφελείας» (π.χ. ασφαλιστικά ταμεία, τράπεζες κ.λ.π.) εμείς πληρώνουμε υπέρογκους τόκους και κινδυνεύουμε να καταλήξουμε στη φυλακή, ενώ όταν το κράτος, η επίσημη Πολιτεία μάς χρωστάει, όχι μόνο δεν τοκίζεται το χρέος, αλλά υπάρχουν πλέον πλείστες όσες περιπτώσεις που δεν πληρώνεται καν το ποσόν στον δικαιούχο;
Πού ανευρίσκεται εντός της “δημοκρατικής” κοινωνίας μας η έννοια της ισότητας, όταν δε δίδονται ίσες ευκαιρίες στην παιδεία, την υγεία ή την καριέρα και τα κριτήρια για τα μέσα προς την επιτυχία είναι κατά κύριο λόγο οικονομικά; Πώς μπορούμε να μιλήσουμε για ισότητα απέναντι στο Νόμο, όταν για να καταφύγεις στο δικαστήριο και να βρεις το δίκιο σου πρέπει να διαθέτεις γερό πορτοφόλι;
Πόσο συμμετέχουμε τέλος στα κοινά, όταν όλες οι αποφάσεις που μας αφορούν λαμβάνονται ερήμην μας, από ανθρώπους ξένους προς εμάς στις μέρες μας (τους «δήθεν» εταίρους μας), και εμείς καλούμαστε μόνο να “ψηφίσουμε” συγκεκριμένους «εγχώριους» υποψηφίους -που για να διεκδικήσουν την ψήφο μας, θα πρέπει να διαθέτουν οπωσδήποτε μεγάλη οικονομική επιφάνεια ή να ενισχύονται από μεγάλα οικονομικά κέντρα, άρα είναι εν δυνάμει δοτοί;

Όσο για τις επιλογές μας, αυτές περιορίζονται σε συγκεκριμένα κόμματα, αφού μόνο αυτά γνωρίζουμε, καθώς μόνο αυτά μπορούν να έχουν πρόσβαση στη “βιομηχανία της επικοινωνίας”.
Είναι δημοκρατικό το πολίτευμα το οποίο έχουμε, με βάση τα όσα αναφέρει ο Αριστοτέλης; Όχι, βέβαια! Είναι μια στυγνή Οικονομοκρατία! Γιατί όπως μας λέει ο Μοντεσκιέ: “Όταν στα πλαίσια ενός δημοκρατικού πολιτεύματος, ο λαός οργανώνεται και έχει την υπέρτατη εξουσία, αυτό είναι τότε πραγματική Δημοκρατία. Όταν όμως η υπέρτατη εξουσία βρίσκεται στα χέρια μιας μερίδας του λαού, τότε αυτό το πολίτευμα ονομάζεται αριστοκρατικό”.
Αριστοκρατία, λοιπόν, έχουμε κατ’ ουσίαν, κι ας έχει άλλη ονομασία το πολίτευμά μας επισήμως (σήμερα, μιλάμε για την κοινοβουλευτικού και αντιπροσωπευτικού τύπου Παγκοσμιοποίηση και την επικυρίαρχη οικονομική ελίτ που διευθύνει το σύστημα, εφόσον στον κόσμο μας αναγνωρίζεται μόνο η αριστοκρατία του… χρήματος, που, βέβαια, δε διαθέτει τίποτε το… αριστοκρατικό, ούτε και το άριστο!
Και επειδή ακριβώς δεν έχει πια νόημα να μιλάμε για αριστοκρατία, που ως όρος ανήκει στο παρελθόν, θα προτιμήσουμε έναν άλλον όρο, την ολιγαρχία. Και όπως μάς διαφωτίζει ο Πλάτων περί του θέματος: “Ολιγαρχία: (εστί) μια μορφή διακυβέρνησης που στηρίζεται στην αξία της ιδιοκτησίας, της οποίας ο πλούσιος διαθέτει τη δύναμη, ενώ ο φτωχός τη στερείται παντελώς”.
Τώρα, οι περισσότεροι εξ ημών μπορούμε να ψηφίσουμε την επόμενη Κυριακή, έχοντας συναίσθηση της θέσης μας όπως την εννοούν οι δυνάστες μας, αλλά έχοντας επιπλέον αποφασίσει ότι θα κάνουμε ότι είναι δυνατόν για να αποτινάξουμε τον επαίσχυντο αυτό ζυγό της Α-δημοκρατίας που μας έχουν επιβάλει.
Είναι στο χέρι μας να πάψουμε να είμαστε παντελώς στερούμενοι δυνάμεως «πολίτες» και να γίνουμε επιτέλους, από έρμαια που είμαστε, κύριοι της μοίρας μας.
Πηγή: apocalypsejohn.com - Nτορέτα Πέππα
http://m.eirinika.gr/article/105096/greek-mythos-vs-syghroni-epohi-einai-dimokratia-simerino-politeyma-symfona-me-tin

Τρίτη 3 Μαΐου 2016

ΑΥΤΟΣ ΗΤΑΝ Ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ... «ΚΑΙ ΕΝΑ ΠΡΩΪΝΟ... ΟΤΑΝ ΠΕΘΑΝΕ, ΤΟΥ ΒΡΗΚΑΝ ΜΟΝΟ ΤΑ ΠΑΡΑΣΗΜΑ ΚΑΙ ΚΑΠΟΙΕΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΕΣ ΣΤΟΛΕΣ»...


Και ποιός ήταν αυτός ο κακός, ο φονιάς, ο άνθρωπος που κρέμασε στο Πολυτεχνείο τόσους φοιτητές, που πεινούσαν οι υπάλληλοι στο Κράτος, που
εγκατέλειψε τα ταμεία αδειανά, που έκανε βίλες, που του βρήκανε καταθέσεις στις Τράπεζες, που είχε ένα σπίτι γιομάτο χρυσαφικά, που δεν έφτιαξε ούτε ένα έργο, ούτε ένα Νοσοκομείο, ούτε ένα δρόμο, που δεν βοήθησε να γίνει ούτε ένα εργοστάσιο, που κυνήγησε του Βιομηχάνους;

Ποιός ήταν Γιαγιά, αυτό το Τέρας που πήγε την Πατρίδα μας τόσα χρόνια πίσω; Πώς τον λέγανε, Γιαγιά;

Η Γιαγιά - Ελλάδα καθισμένη στην Αυλή της Ιστορίας, ακούει τα εγγόνια της... Έχουν ακούσει τόσα πολλά για τον Δράκουλα Γεώργιο Παπαδόπουλο, και θέλουν να μάθουν περισσότερα για τον δικτάτορα που ρούφαγε αίμα, που τρέφονταν με σάρκες...
 Η Γιαγιά - Ελλάδα σκέπτεται... Ζαρώνει το μέτωπό της, φτάχνει την ποδιά της, πίνει λίγο καφέ φτιαγμένο με κριθάρι και καλαμπόκι που είναι ελαφρύς, λόγω της καρδιάς της, και τους λέει:

- Θα σας πώ ένα παραμύθι... Ένα μεγάλο παραμύθι...

Μιά φορά και έναν καιρό υπήρχε ένας αξιωματικός που τον έλεγαν Γεώργιο Παπαδόπουλο...

Φτωχόπαιδο... Πάντα πρώτος... Μεγάλο μυαλό... Κάποια ημέρα, μετά από πολλές παρακλήσεις, με άλλους φίλους του, πήραν την απόφαση να μπούνε μπροστά... Και έμειναν 7 ολόκληρα χρόνια. Και σωστά ακούσατε τα όσα λένε... Να...

- Χάρισε στους Δημοσιογράφους το λεγόμενο Αγγελιόσημο, που κανείς τους δεν θυμάται...

- Έφτιαξε μεγάλα κτίρια που θα ζήσουν μέχρι το 2500!

- Έφτιαξε Νοσοκομεία...

- Μεγάλους δρόμους...

- Έδωσε στο 80% των υπαλλήλων δάνεια...

- Πήρε για το Στρατό αεροπλάνα και υποβρύχια...

- Δεν είχαμε εκείνα τα χρόνια ούτε μία φωτιά...

- Έδωσε χρήματα σε Βιομηχάνους, Βιοτέχνες, δάνεια...
 - Χάρισε τα Αγροτικά χρέη...

- Όπου κι αν πήγαινε ξεσηκωνόταν ο Τόπος!

- Στο Πολυτεχνείο δεν κρέμασε, απλώς τον "κρέμασαν" όσοι ήθελαν να τον ρίξουν...

- Και όταν ήλθαν οι Καλοί και τον έπιασαν, ενώ του έγινε πρόταση να φύγει, αυτός, με την ξεροκεφαλιά που τον έδερνε, προτίμησε να μείνει 25 χρόνια φυλακή...
 - Δεν υπέγραφε για να βγεί από την φυλακή, παρά τις ποικίλες υποσχέσεις...

- Και ένα πρωινό, όταν πέθανε, του βρήκαν μόνο τα παράσημα και κάποιες στρατιωτικές στολές. Σκέτος μπατίρης, φτωχός παιδάκια μου... Φτωχός, ενώ θα έπρεπε να ήταν εκατομμυριούχος... Έτσι το συνηθίζουν, τα στερνά χρόνια, όσοι ανακατεύονται με τα πράγματα του Τόπου!

- Καλέ Γιαγιά, τι πράγματα μας λες; Τι ΠΑΡΑΜΥΘΙ μας άρχισες;

- Παιδιά μου, καλά μου παιδιά... Ξέρετε τι είναι πιο αληθινό και από την αλήθεια;

- Τι Γιαγιά;

- ΤΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΠΑΙΔΙΑ ΜΟΥ, το ΠΑΡΑΜΥΘΙ...

Και ο Δικτάτωρ, ο ...δολοφόνος, ο ...Δράκουλας, όπως μου τον είπατε, ήταν μέσα σε αυτό το ΠΑΡΑΜΥΘΙ... Ένα ΠΑΡΑΜΥΘΙ που μετά από πολλά - πολλά χρόνια θα λέμε πάντα...

- ΜΙΑ ΦΟΡΑ και ΕΝΑΝ ΚΑΙΡΟ...


  



Το μοντέλο της συναισθηματικής νοημοσύνης στην αρχαία Ελλάδα

Στην πορεία των αιώνων, οι θεωρίες διανοουμένων και επιστημόνων για το ρόλο των συναισθημάτων και των συναισθηματικών δεξιοτήτων έχουν φιλοσοφικό κυρίως χαρακτήρα και βασίζονταν σε μελέτες και παρατηρήσεις της ανθρώπινης φύσης και συμπεριφοράς.

Το πεδίο αυτό γίνεται ένα από τα κύρια αντικείμενα μελέτης και διδασκαλίας των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων, από τον 5ο π.Χ. αιώνα και μετά.
Σύμφωνα με τους Έλληνες φιλόσοφους η σκοπιμότητα της ανάπτυξης των δεξιοτήτων, που σήμερα αποκαλούμε συναισθηματικές, δεν τίθεται σαν αυτοσκοπός, αλλά σαν μέσον για την απόκτηση γνώσης και πνευματικής ελευθερίας και για την προσφορά υπηρεσιών στην οικογένεια, την κοινωνία, την πολιτεία και τον κόσμο, κατά το μέτρο των δυνατοτήτων του καθενός.
Η αρχαιοελληνική γραμματεία αναγνωρίζει και καταγράφει όλη τη γκάμα των συναισθηματικών δεξιοτήτων, ενώ παράλληλα μελετάει και περιγράφει συγκεκριμένες τεχνικές για την καλλιέργεια τους.
Όπως αποδεικνύεται μέσα από τα κείμενα τους, σκοπός και καθήκον της φιλοσοφίας δεν θεωρείται ο άγονος θεωρητικός στοχασμός, αλλά (1) η βελτίωση του εαυτού μέσα από την αυτογνωσία και την κάθαρση (απελευθέρωση) του νου από τις συσκοτίσεις και τις επιρροές ενστίκτων και παθών και (2) η κάθαρση των άλλων δια της διαλεκτικής, ώστε να οδηγηθούν όλοι στο φως της γνώσης. Τελικό ζητούμενο η ανάδυση της αλήθειας, της ουσίας των πραγμάτων, η μέθεξη αισθητού και νοητού και η ενδυνάμωση της βούλησης για την καλλιέργεια της αρετής, μέσα από την επαναληπτική εκτέλεση των ορθών πράξεων με νοημοσύνη, φρόνηση, δικαιοσύνη και «μέτρον άριστον».
Η αρχαιοελληνική μυθολογία, από την εποχή ακόμα του Ομήρου, παρέχει πλούσιο υλικό σε σύμβολα, αλληγορίες, πρότυπα και παραλληλισμούς της πορείας προς την αυτογνωσία, την κάθαρση του νου και την αρετή σε σκέψη και πράξη, για τον εαυτό και τους άλλους, που αναπαριστούν τον αγώνα του καθημερινού ανθρώπου, μεγεθυσμένο μέσα από τη δράση θεών, δαιμόνων, ηρώων και τεράτων, (μύθος άθλων Θησέα: κάθαρση από τους «ληστές» της ψυχής - αναζήτηση του «εγώ» στο λαβύρινθο του νου).
Το ελληνικό μοντέλο για τις συναισθηματικές δεξιότητες, που αντιπροσωπεύουν το ιδανικό επίπεδο ανάπτυξης του εαυτού, την κορυφαία πνευματική και πρακτική επιδίωξη κάθε ατόμου, είναι αντίστοιχο του σύγχρονου μοντέλου της συναισθηματικής νοημοσύνης.
Το αρχαιοελληνικό μοντέλο των συναισθηματικών δεξιοτήτων:
"Γνώθι σαυτόν" --> Κάθαρση εαυτού --> Διαλεκτική-Κάθαρση άλλων --> "Έξις του πράττειν το καλόν"
cea3ce9d22
Σύμφωνα με το ελληνικό μοντέλο, το θεμέλιο λίθο για την αυτοβελτίωση του ατόμου αποτελεί το «γνώθι σαυτόν» (Θαλής ο Μιλήσιος).
Η αυτογνωσία φωτίζει το δρόμο για την αναζήτηση της αλήθειας και την επιδίωξη της αρετής, του ύψιστου αγαθού. «Ανθρώποις πάσιν μέτεστι γινώσκειν εαυτούς και σωφρονείν» (Ηράκλειτος).
Η δε κατανόηση του εαυτού απαιτεί ικανότητα αυτοσυγκέντρωσης και βαθιά ενδοσκόπηση, ώστε να επιτευχθεί το επίπεδο συνειδητότητας, που θα επιτρέπει τη διάκριση των επιθυμιών, των κινήτρων των παθών και των συνακόλουθων παρορμήσεων. «Εδιζησάμην εμεωυτόν» (Ηράκλειτος).
Οι Πυθαγόρειοι φιλόσοφοι θέτουν αρχές, που καθορίζουν τη σωστή συμπεριφορά του ατόμου προς τον εαυτό, προς τους άλλους και προς το θείο και εφαρμόζουν πρακτικές αυτοσυγκέντρωσης και διαλογισμού, με στόχο τη δικαιοκρισία, τη γνώση και τον έλεγχο του εαυτού.
Όπως αναφέρεται και στα έργα του Πλάτωνα («Πολιτεία», «Φαίδρος», «Συμπόσιο», «Σοφιστής»), η ευβουλία, ο ορθός λογισμός και η εφαρμοσμένη αρετή προκύπτουν σαν αποτέλεσμα ενδοσκόπησης και διαλογισμού.
Ο διαλογισμός προσδίδει ευελιξία στο νου, επειδή τον απεγκλωβίζει από την αμεσότητα του παρόντος, αφυπνίζοντας στη μνήμη εμπειρίες του παρελθόντος και δίνοντας κίνητρα για το μέλλον «…άμα πρόσσω και οπίσω λεύσει…» (Όμηρος – «Ιλιάδα»).
Κατά τον Σωκράτη (στο διάλογο του με το Σιμμία λίγο πριν πιεί το κώνειο), το να φθάσει κανείς «εις ψυχής θεραπείαν» εξαρτάται κυρίως από τη δυνατότητα του να ερευνήσει να εμβαθύνει για να βρει την αλήθεια: «…όταν οι ηδονές, οι λύπες, οι φόβοι κι όλα τα άλλα παρόμοια ξεχωρίζονται από τη φρόνηση και υποκαθιστούν το ένα το άλλο, μήπως άραγε τότε αυτού του είδους η αρετή δεν είναι παρά οφθαλμαπάτη και μήπως είναι στ’ αλήθεια δουλική και δεν έχει τίποτα το υγιές και το αληθινό, ενώ αντίθετα η αλήθεια είναι στην πραγματικότητα ένα είδος κάθαρσης απ’ όλα τα παρόμοια, το ίδιο και η σωφροσύνη και η δικαιοσύνη και η ανδρεία, κι η ίδια η φρόνηση είναι ίσως ένα είδος καθαρμού».
Ο Σωκράτης, θέτει τις βάσεις της ηθικής, ταυτίζοντας τη γνώση με την αρετή και την ευδαιμονία.
Η σωκρατική μέθοδος για την κατάκτηση της γνώσης και την κάθαρση στηρίζεται αφενός την ειρωνεία που αφυπνίζει και αφετέρου στη μαιευτική, την επαγωγική τεχνική κατά την οποία μέσα από ερωταποκρίσεις εκμαιεύεται από τους μαθητές η γενική αλήθεια σαν αποτέλεσμα κοινής αναζήτησης.
Η μαιευτική του Σωκράτη, η «εις άτοπον επαγωγή» του Ελεάτη Ζήνωνα και η διαλεκτική του Πλάτωνα χρησιμοποιούν έντεχνα το διάλογο για την από κοινού αναγνώριση και επικύρωση της αλήθειας, μετά από νοητική προετοιμασία.
Σύμφωνα με την οντολογική θεωρία του Πλάτωνα ο κόσμος είναι χωρισμένος στα δύο, σ’ εκείνον που αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις και σ’ εκείνον που συλλαμβάνουμε με τη νόηση. Η αλληγορία του μύθου της σκοτεινής σπηλιάς, όπου οι άνθρωποι είναι φυλακισμένοι στην αυταπάτη των αισθήσεων βλέποντας μόνο τις σκιές του φωτεινού αληθινού κόσμου έξω από τη σπηλιά, αποδίδει με έμμεσο τρόπο την ευθύνη του ανθρώπου να αγωνιστεί να βγει, να απελευθερώσει το νου του από την πλάνη και ο οποίος όταν το πετύχει καλείται, δεδομένου ότι κατέχει πλέον τη γνώση, να επιλέξει, αν θα ξαναμπεί στη σπηλιά να ελευθερώσει και τους άλλους αφυπνίζοντας τη συνείδηση τους ή αν θα επαναπαυτεί στη μακαριότητα των ατομικών του αναζητήσεων.
Για τον Αριστοτέλη η αρετή αποτελεί πρακτική σοφία, τη μέση οδό, την ευφυή εκτίμηση του καλού. Για να βρούμε τη μέση οδό απαιτείται νοημοσύνη, για να την ακολουθήσουμε εγκράτεια. Κατά τον Αριστοτέλη πάντα, η αρετή αποκτάται με την επαναληπτική πράξη του καλού, δηλαδή με τη συνεχή επιλογή της σωστής συμπεριφοράς. Στην αρχή πρέπει να επιβάλλεται με την πειθαρχία, και με τον καιρό γίνεται δεύτερη φύση και οδηγεί στην ευδαιμονία.
Οι αρχαίοι έλληνες φιλόσοφοι, έχουν πλήρη επίγνωση, ότι οι άνθρωποι δεν εκτιμούν αυτά που δεν γνωρίζουν και εχθρεύονται τους ευαγγελιστές της αλλαγής, που αμφισβητούν αυτά που κατέχουν, και προσπαθούν να τους βγάλουν από την καθημερινή τους ρουτίνα. Μένουν πιστοί στις αρχές τους, θέτοντας την αλήθεια υπεράνω όλων και διακυβεύοντας για την υπεράσπιση της την ευημερία και τη ζωή τους.
Βιβλιογραφία:
Βονδικάκης Χρήστος, Συναισθήματα & Συμπεριφορές, Εkδόσεις: Forum Training & Consulting, 2006
Δήμας Π, «Η φιλοσοφία του Πλάτωνα», στο: Σ. Βιρβιδάκης, κ.ά., Ελληνική Φιλοσοφία και Επιστήμη: από την αρχαιότητα έως τον 20ο αιώνα, Εκδόσεις: ΕΑΠ, Πάτρα 2000
Gardner Howard, Intelligences: The Theory in Practice, Basic Books, 1993
Goleman Daniel, Συναισθηματική Νοημοσύνη Εκδόσεις: Ελληνικά Γράμματα, 1998
Kandel E.R., Schwartz J.H., Jessell T.M., Νευροεπιστήμη & Συμπεριφορά, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 1999
O’Connor Joseph & Seymour John, NLP: Εισαγωγή στο Νευρογλωσσικό Προγραμματισμό. Εκδόσεις Αλκυών, 1990.
Salovey P. and Caruso D.R., The Emotionally Intelligent Manager, San Francisco, CA: Jossey-Bass a Wiley Imprint, 2004
Vegetti Μ., Ιστορία της Αρχαίας Φιλοσοφίας, μτφρ. Γ.Α. Δημητρακόπουλος, εκδ. Π. Τραυλός, Αθήνα 2000
Αντικλείδι , http://antikleidi.com