Οι
ίδιοι αυτοί θεσμοί παράγουν εντελώς διαφορετικά αποτελέσματα όταν ακόμα
δίδεται η μάχη για την κατοχύρωση τους. Τότε είναι που προωθούν την
ελευθερία με πολύ δυνατό τρόπο. Σε κοντινότερη ανάλυση είναι ο πόλεμος
που παράγει αυτά τα αποτελέσματα, ο πόλεμος για τους φιλελεύθερους
θεσμούς, ο οποίος, όπως κάθε πόλεμος, επιτρέπει σε αντι-φιλελεύθερα
ένστικτα να ξεδιπλωθούν. Και ο πόλεμος διδάσκει την ελευθερία. Γιατί τι
άλλο είναι η ελευθερία; Το ότι κάποιος έχει την θέληση να λάβει
υπευθυνότητα για τον εαυτό του. Το ότι κάποιος διατηρεί τις αποστάσεις
τις οποίες μας χωρίζουν. Το ότι κάποιος γίνεται εντελώς αδιάφορος όσον
αφορά τις δυσκολίες, τα εμπόδια, τις κακουχίες ακόμα και προς την ζωή
την ίδια. Το ότι κάποιος είναι έτοιμος να θυσιάσει ανθρώπους για έναν
σκοπό, ακόμα και τον ίδιο του τον εαυτό. Η ελευθερία σημαίνει πως τα
αρρενωπά ένστικτα τα οποία ορέγονται τον πόλεμο και στην νίκη,υπερνικούν
άλλα ένστικτα, για παράδειγμα, αυτά της “απόλαυσης”. Το ανθρώπινο όν το
οποίο είναι ελεύθερο, και ακόμα περισσότερο το πνεύμα το οποίο είναι
ελεύθερο, φτύνει τον απεχθή τύπο της ευτυχίας που ονειρεύονται οι
μαγαζάτορες, οι Χριστιανοί, οι αγελάδες, οι γυναίκες, οι Άγγλοι και οι
λοιποί δημοκράτες. Ο ελεύθερος άνθρωπος είναι ο πολεμιστής.
Πως
η ελευθερία προσμετράται στα άτομα και στους λαούς; Ανάλογα με τις
αντιστάσεις τις οποίες πρέπει να υπερνικήσουν, ανάλογα με το βάσανο που
απαιτείται να μείνουν στην κορυφή. Ο υψηλότερος τύπος του ελεύθερου
ανδρός πρέπει να αναζητηθεί εκεί που η μέγιστες αντιστάσεις
υπερνικούνται συνεχώς. Πέντε σκαλιά πριν την τυραννία, κοντά στο
μεταίχμιο του κινδύνου της σκλαβιάς. Αυτό είναι αληθές από ψυχολογική
σκοπιά, αν με τον όρο “τύραννος” εννοούμε σκοτεινά και τρομακτικά
ορμέμφυτα που προκαλούν την μέγιστη καταπίεση και πειθαρχία ενάντια στον
ίδιο τους τον εαυτό, το πιο όμορφο παράδειγμα: ο Ιούλιος Καίσαρ. Αυτο
είναι αληθές και από πολιτική σκοπιά. Κάποιος πρέπει να ανατρέξει στην
ιστορία για να το διαπιστώσει. Οι λαοί οι οποίοι είχαν κάποια αξία,
κατέκτησαν κάποια αξία, δεν την κερδίσανε χάρη στους φιλελεύθερους
θεσμούς. Ήταν ένας μεγάλος κίνδυνος που τους έκανε να κάνουν πράξεις που
αξίζουν τον σεβασμό. Μόνο ο κίνδυνος μας εξοικειώνει με τις αρετές μας,
τις αδυναμίες μας, την πανοπλία μας και το πνεύμα μας και μας καλεί να
είμαστε δυνατοί. Πρώτη αρχή: Κάποιος πρέπει να είναι ισχυρός, γιατί
αλλιώς δεν θα γίνει ποτέ.
Τα
μεγάλα φυτώρια των ισχυρών στην Ιστορία, οι αριστοκρατικές
κοινοπολιτείες της Ρώμης και της Βενετίας κατανοούσαν την έννοια της
ελευθερίας όπως το κάνω και εγώ : σαν κάτι το οποίο έχει ή δεν έχει
κάποιος, κάτι το οποίο κάποιος αποζητά και κάτι το οποίο κατακτά.